Zasady opodatkowania 7% stawką VAT robót związanych z budownictwem mieszkaniowym uległy od 1 stycznia 2008 r. pewnym zmianom. Zwiększono m.in. ilość obiektów, w stosunku do których można stosować preferencyjną stawkę VAT, w związku z wykonywanymi robotami budowlanymi. Pojawiły się jednak wątpliwości co do zakresu stosowania tej stawki VAT, w przypadku gdy roboty dotyczą obiektów, w których znajdują się lokale użytkowe.
Obniżona 7% stawka VAT ma zastosowanie w stosunku do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji i przebudowy obiektów budowlanych i ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Stanowi o tym art. 41 ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o VAT (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).
Przez budownictwo to rozumie się:
biekty budownictwa mieszkaniowego (budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w PKOB w dziale 11) lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych,
lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w PKOB 12, a także w PKOB ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych.
Jednakże do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, zgodnie z ust. 12b nie zalicza się:
1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2,
2) lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2.
Korzystając z upoważnienia przyznanego na posiedzeniu Ministrów Finansów UE w dniu 4 grudnia 2007 r. Minister Finansów RP w dniu 24 grudnia 2007 r. podpisał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT (Dz. U. nr 249, poz. 1861).
Jak wynika z przepisów rozporządzenia (§ 5 ust. la) 7% stawkę VAT stosuje się w odniesieniu do:
1) robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w PKOB w dziale 12, a także w PKOB w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych,
2) obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w PKOB 12
- w zakresie, w jakim wymienione roboty i remonty, obiekty lub ich części oraz lokale nie są objęte tą stawką na podstawie art. 41 ust. 12-12c ustawy.
Należy zwrócić uwagę także na to, że zamieszczenie w dwóch aktach prawnych przepisów umożliwiających stosowanie 7% stawki VAT może wiązać się z koniecznością podawania na fakturze VAT dwóch podstaw prawnych uprawniających do stosowania tej stawki.
Infrastruktura z 22% stawką
Jak można zauważyć ani przepisy ustawy, ani przepisy rozporządzenia nie przedłużyły prawa do stosowania 7% stawki VAT w przypadku robót budowlanych związanych z infrastrukturą towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu. W związku z tym do robót tych obecnie stosuje się 22% stawkę VAT. Jednak w sytuacji kiedy w skład tych robót wchodzą czynności wymienione w poz. 138 i poz. 153 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, roboty te należy opodatkować 7% stawką VAT. Dotyczy to m.in. usług w zakresie rozprowadzania wody PKWiU 41.00.2.
Większy zakres 7% VAT
Zwrócić należy uwagę, że zarówno przepisy ustawy, jak i rozporządzenia wymieniają więcej obiektów w stosunku do których od 1 stycznia 2008 r. można stosować 7% stawkę VAT w związku z wykonywanymi robotami budowlanymi czy dostawami tych obiektów w porównaniu ze stanem prawnym obowiązującym do końca 2007 r. Dotyczy to lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w PKOB w dziale 12, a także obiektów sklasyfikowanych w PKOB w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych.
Problemy z 7% stawką VAT
Zgodnie z PKOB budynki mieszkalne to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. Problem z zastosowaniem 7% stawki VAT może wystąpić w sytuacji, kiedy umowa zawarta na roboty budowlano-montażowe dotyczy całego obiektu sklasyfikowanego w PKOB 11, a w budynku tym znajdują się także lokale użytkowe. Rodzi się wówczas pytanie, czy w takim przypadku do robót związanych z lokalami użytkowymi należałoby zastosować stawkę 22%, a 7% tylko dla pozostałych robót? Odpowiedź twierdząca oznaczałaby, że poza zakres stawki 7% należałoby wyłączyć roboty dotyczące lokali użytkowych, nawet w sytuacji gdy przedmiotem robót byłby obiekt budownictwa mieszkaniowego jako całość. Jednak takie postępowanie nie miałoby sensu, a przede wszystkim nie wynikałoby wprost z przepisów o VAT.
W takiej sytuacji należałoby uznać, że gdy przedmiotem robót jest obiekt budownictwa mieszkaniowego jako całość, to należy zastosować 7% VAT. Dopiero kiedy będzie to usługa budowlana wykonywana na podstawie odrębnej umowy w lokalu użytkowym, wówczas do tej roboty powinna mieć zastosowanie 22% VAT.
Potwierdzenie takiego właśnie stanowiska uzyskaliśmy w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 13 lutego 2008 r. stanowiącym odpowiedź na pytanie naszego Wydawnictwa (zamieszczone w ramce).
?? Zakres stosowania stawki podatku od towarów i usług w wysokości 7% w budownictwie regulują przepisy art. 41 ust. 12-12c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) oraz § 5 ust. 1a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970, z późn. zm.), jak również § 5 ust. 1 w związku z poz. 19 załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia. Powyższe przepisy nie przewidują możliwości stosowania stawki obniżonej w odniesieniu do robót wykonywanych na podstawie umów odnoszących się do lokali użytkowych. Przy określeniu wysokości zobowiązania podatkowego oba przepisy (tj. regulacje ustawowe i wynikające z aktu wykonawczego do ustawy) należy analizować łącznie. ??
Stanowisko takie zaprezentował także Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 23 kwietnia 2008 r., nr IBPP1/773-137/08/AS/KAN-702/01/08/KAN-4032/04/08. Organ podatkowy uznał, że jeżeli przedmiotem robót budowlano-montażowych jest sklasyfikowany w PKOB 11 obiekt budownictwa mieszkaniowego jako całość i umowy są zawarte na realizację budynku jako całości, to stawka 7% ma zastosowanie do całości robót (zarówno związanych z lokalami użytkowymi, jak i garażami). Jeżeli jednak podejmowana będzie osobna robota budowlano-montażowa (na podstawie odrębnej umowy), wykonywana w lokalu użytkowym czy garażu, to do tej roboty powinna mieć zastosowanie stawka 22%.
autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa Nr 459 z dnia 2008-06-02
