Nowelizacja ustawy Pzp z 2 grudnia 2009 r. w istotny sposób ograniczyła możliwość stosowania trybu z wolnej ręki w stosunku do tzw. usług niepriorytetowych.
Zgodnie z art. 5 ust. 1a ustawy Pzp można zastosować tryb z wolnej ręki przy udzielaniu zamówień na usługi niepriorytetowe także w innych uzasadnionych przypadkach niż te wskazane w art. 67 ust. 1 ustawy Pzp (podstawowe przesłanki wyboru trybu z wolnej ręki).
Ustawodawca określił wprost cztery takie uzasadnione przypadki, nie podając przy tym ich definicji. Będzie można zastosować tryb z wolnej ręki na usługi niepriorytetowe, jeżeli zastosowanie innego trybu mogłoby skutkować jedną z następujących okoliczności:
- naruszeniem zasad celowego, oszczędnego i efektywnego dokonywania wydatków;
-naruszeniem zasad dokonywania wydatków w wysokości i w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań;
-poniesieniem straty w mieniu publicznym;
-uniemożliwieniem terminowej realizacji zadań.
Nie jest to katalog zamknięty.