Opinia Naczelnika w Departamencie Kontroli UZP:
"Czy wiesz, co to są roboty zamienne i kiedy możesz zlecić ich wykonanie?
Pytanie: Proszę o wyjaśnienie mi kwestii robót zamiennych podczas wykonywania robót budowlanych. Czy jeśli zachodzi konieczność zlecenia robót zamiennych, czy wówczas te prace, które w zamian mają być wykonane, traktowane są jako roboty dodatkowe? Czy to oznacza, że wówczas trzeba udzielić zamówienia w trybie z wolnej ręki? Czy też prace zamienne można wykonać na podstawie aneksu do umowy?
Odpowiedź: Roboty zamienne polegają na tym, że wykonawca zamówienia podstawowego zobowiązuje się do ich wykonania w sposób odmienny od określonego w umowie. Roboty zamienne nie powodują zwiększenia (zmiany) zakresu świadczenia wykonawcy zawartego przez wykonawcę w ofercie. Wprowadzając roboty zamienne ? w miejsce określonych w siwz i w ofercie ? wymieniasz jedynie ?coś za coś?, nie otrzymując nic ponad to, co stanowiło przedmiot umowy. Zachowana jest zatem zasada wynikająca z treści art. 140 ust. 1 ustawy Pzp.
Pojęcia "roboty zamienne" i "zamówienia dodatkowe" nie są tożsame i odmienne są podstawy ich stosowania.
Konieczność wykonania robót zamiennych zachodzi np. w sytuacji, gdy:
? materiały budowlane przewidziane w umowie do wykonania zamówienia nie mogą być użyte przy realizacji inwestycji z powodu zaprzestania produkcji lub zastąpienia innymi;
? w trakcie wykonywania zamówienia nastąpiła zmiana przepisów prawa budowlanego,
? w trakcie realizacji zamówienia zastosowano lepsze materiały budowlane bądź inną technologię wykonania robót.
Powyżej przywołane przykłady wprowadzenia robót zamiennych wskazują, że w konsekwencji ich zastosowania otrzymujesz przedmiot zamówienia inny niż pierwotnie opisany. Zawieranie się przedmiotu robót zamiennych w zakresie zamówienia podstawowego powoduje, że ocena dopuszczalności ich zlecenia powinna być dokonana w świetle art. 144 ust. 1 ustawy Pzp. Zgodnie z nim, zakazane jest dokonywanie zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że przewidziałeś możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w siwz oraz określiłeś warunki takiej zmiany. Zmiany te mogą dotyczyć wszystkich postanowień umowy oprócz modyfikacji w zakresie przedmiotu zamówienia wykraczającej poza jego pierwotny opis (art. 140 ust. 3 ustawy Pzp).
Zapamiętaj!
Zmiana umowy polegająca na zmianie zakresu przedmiotu zamówienia poprzez zwiększenie zakresu robót budowlanych jest niedopuszczalna, pomimo iż została przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu lub w siwz zamówienia i określone zostały jej warunki. Zawsze jest to bowiem zmiana w stosunku do postanowień zawartych w specyfikacji i odpowiadającej im złożonej przez wykonawcę oferty, na podstawie której dokonałeś wyboru wykonawcy.
Ponadto, możesz przewidzieć zasady wprowadzania zmian w projekcie budowlanym (dokumentacji projektowej) wynikające z zasad wiedzy technicznej z zachowaniem jednak zasady nierozszerzania przedmiotu zamówienia. Dokonanie takich nieistotnych zmian projektu budowlanego, w przypadku gdy tryb ich wprowadzenia został przewidziany w umowie zawartej z wykonawcą, nie stanowi zmiany tej umowy ? o ile nie powoduje zwiększenia wynagrodzenia wykonawcy (przy wynagrodzeniu ryczałtowym) bądź wzrost wynagrodzenia jest nieznaczny ? ?opłacalny? dla Ciebie (przy wynagrodzeniu kosztorysowym) oraz nie wykracza poza zakres zamówienia opisany w projekcie budowlanym.
Natomiast kwestię zamówień dodatkowych reguluje art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Zgodnie z nim zamówienie dodatkowe jest udzielane w jednym z trybów regulowanych przez ustawę Pzp (tj. z wolnej ręki) i nie może być objęte zamówieniem podstawowym. Oznacza to, że dochodzi do zawarcia nowej umowy, w której zamówienie dodatkowe rozszerza zakres zamówienia podstawowego, a wykonawca zamówienia podstawowego, z którym podpisałeś umowę w trybie zamówienia z wolnej ręki na zamówienie dodatkowe świadczy coś ponad to, do czego zobowiązał się w umowie podstawowej. W efekcie zakres robót dodatkowych będzie wykraczał poza zakres świadczenia objętego ofertą w przedmiocie wykonania zamówienia podstawowego. To z kolei oznacza, że do zamówień na roboty dodatkowe nie znajduje zastosowania art. 140 ust. 1 ustawy Pzp, zgodnie z treścią którego zakres świadczenia wykonawcy wynikający z umowy powinien być tożsamy z jego zobowiązaniem zawartym w ofercie.
Podstawa prawna:
- art. 67 ust. 1 pkt 5, art. 140 ust. 1, art. 144 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655 ze zm.).
Autor: Renata Dzikowska
naczelnik w Departamencie Kontroli UZP"
myszy1953 - jak mi podasz adres poczty to mogę Ci przesłać stanowisko instytucji zarządzającej RPO Województwa Kujawsko - Pomorskiego ( w pdf)