Ja z takim wytknięciami kontroli się nie zgadzam i na taki zarzut kontrolujących, działając na podstawie art. 6 Kodeksu cywilnego, proszę o wskazanie podstawy prawnej takiego zarzutu. Nie należy bowiem zakładać, że kontrolujący zawsze mają rację. Ja ostatnio do protokołu kontroli w jednostce, której pomagam w zamówieniach, złożyłem w imieniu dyrektora 6 stron zarzutów do zapisów zawartych w protokole kontroli liczącego 22 strony.
951 2010-07-01 08:48:00
Odp: ogłoszenie przetargu a komisja przetargowa (8 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
952 2010-07-01 08:37:52
Odp: oświadczenie art. 24 (4 odpowiedzi, napisanych SWZ)
Na temat oświadczeń i dokumentów wypowiedziała się stosunkowo niedawno Krajowa Izba Odwoławcza w Wyroku z dnia 21 maja 2010 r., sygn. akt KIO 829/10:
"W punkcie III.2.1) ogłoszenia o zamówieniu Zamawiający wskazał dokumenty zawarte w § 2 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817), a więc w punkcie 1. widniało oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia.
Zdaniem Izby, przy zastosowaniu wykładni oświadczenia woli zgodnie ze wskazaniem art. 65 § 1 kodeksu cywilnego, jasne i jednoznaczne jest, iż wezwanie Zamawiającego w zakresie dokumentów wymienionych w punkcie III.2.1) ogłoszenia odnoszącego się do całego punktu, a nie poszczególnych pozycji w nim wskazanych, odnosi się do wszystkich wymienionych w nim pozycji i Zamawiający nie musiał używać sformułowania ?oświadczenia i dokumenty?.
Rzeczywiście, w niektórych przepisach ustawy Prawo zamówień publicznych pojawia się rozróżnienie na oświadczenia i dokumenty np. art. 25, art. 26 ust. 3, art. 36 ust. 1 pkt 6, art. 48 ust. 7, art. 50, art. 44, ale ma ono trochę inny charakter, nie zawsze dotyczy wyłącznie dokumentów (i oświadczeń), o których mowa w rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów?, poza tym często zostało wprowadzone, aby rozwiać pojawiające się wątpliwości interpretacyjne co do możliwości np. uzupełniania dokumentów. Natomiast, choćby w rozporządzeniu z 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, jak też i w poprzednim z 19 maja 2006 r., wszystkie wymagane ?papiery? określone są jako ?dokumenty? ? już nawet w samym tytule rozporządzenia, jak też początkowych częściach przepisów. Jest to bowiem określenie powszechnie stosowane i nawet w niniejszym wyroku trzeba było użyć potocznego słowa ?papiery? w braku innego określenia równoważnego do słowa ?dokumenty?. Wskazane zaś przez Odwołującego rozróżnienie na dokumenty i oświadczenia jest podziałem sztucznym i nie znajduje uzasadnienia w ich charakterze, przepisach ani nawet argumentacji Odwołującego, gdyż dokument nie musi się nazywać w ustawie Prawo zamówień publicznych lub rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów? ?oświadczeniem?, aby nim być, np. wskazany przez Odwołującego jako ?dokument? wykaz dostaw czy wykaz osób jest przecież oświadczeniem wykonawcy, a nie pismem urzędowym. Argumentacja Odwołującego na temat słownikowego znaczenia słowa ?dokument? zmierza zasadniczo do zawartych w art. 244 i art. 245 kodeksu postępowania cywilnego definicji dokumentu urzędowego i dokumentu prywatnego ? dla niniejszego sporu istotna jest definicja dokumentu prywatnego, który ?stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie?. Zatem również kodeks postępowania cywilnego, jak i inne ustawy, uznają oświadczenie wprost za dokument i ustawa Prawo zamówień publicznych i jej przepisy wykonawcze nie stanowią tu wyjątku".
953 2010-07-01 07:41:19
Odp: Dotyczy zlecenia w drodze bezprzetargowej (3 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Pismo Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 21 stycznia 2009 r. /W jakim trybie zlecić spółce gminy realizację zadań gminy/, sygn. UZP/DP/O-JNI/248957/1232/09
Wykonywanie przez gminę zadań komunalnych we własnym zakresie przez utworzoną w tym celu jednostkę organizacyjną siłą rzeczy zawarcia umowy nie wymaga. Podstawą powierzenia wykonywania tych zadań jest bowiem sam akt organu gminy powołujący do życia tę jednostkę i określający przedmiot jej działania. (... ) W stosunkach zachodzących pomiędzy gminą i utworzoną przez nią jednostką organizacyjną jest również miejsce na zawarcie umowy o realizację zamówienia publicznego na rzecz gminy. Jednakże pod warunkiem, że mamy do czynienia ze zleceniem zamówienia niemieszczącego się w zakresie zadań, dla których gmina powołała tę jednostkę.
W odpowiedzi na pismo z dnia 4 listopada 2008 r. znak: RIO-II-022/7/2008 dotyczące możliwości zlecenia i finansowania przez gminę zamówień dotyczących oczyszczania miasta i zieleni miejskiej spółce ze 100% kapitałem zakładowym gminy, bez zastosowania ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, ze zm.), uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
I. Podstawowe znaczenie dla ustalenia obowiązku stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej "ustawą PZP", ma ocena czy dane zamówienie jest zamówieniem publicznym w rozumieniu ustawy PZP (arg. z art. 3 ust. 1 ustawy PZP). Legalną definicję "zamówienia publicznego" zawiera art. 2 pkt 13 ustawy PZP. Zgodnie z tym przepisem przez zamówienie publiczne należy rozumieć umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. Definicja ta ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Z zamówieniem publicznym mamy więc do czynienia wyłącznie w przypadku, gdy nabywcą usługi, dostawy lub robót budowlanych, tj. zamawiającym, jest jeden z podmiotów wymienionych wart. 3 ust. 1 ustawy PZP.
Kolejnym istotnym elementem w definicji zamówienia publicznego jest odpłatność umowy. Ocena odpłatnego charakteru umowy, na potrzeby stosowania ustawy PZP, winna być dokonywana z uwzględnieniem reguł właściwych dla umów prawa cywilnego (arg. z art. 139 ust. 1 ustawy PZP). Przez umowę odpłatną należy zatem rozumieć umowę, na mocy której strona dokonująca przysporzenia na rzecz drugiej strony otrzymuje w zamian korzyść majątkową. Przy czym korzyść ta nie musi mieć charakteru pieniężnego. Korzyść ta może przybrać także postać świadczenia niepieniężnego.
Ocena odpłatnego charakteru zamówienia publicznego winna być dokonywana w relacji zamawiający - wykonawca. Wynika to z istoty zamówienia publicznego jako umowy, tj. dwustronnej czynności prawnej. Z odpłatnego charakteru zamówienia publicznego wynika, iż każda ze stron umowy ma uzyskać od drugiej strony określoną korzyść majątkową. Przy czym korzyścią zamawiającego ma być określona usługa, dostawa lub robota budowlana, a korzyścią wykonawcy wynagrodzenie za tę usługę, dostawę lub robotę budowlaną. Konsekwencją takiego ujęcia umowy w ramach pojęcia zamówienia publicznego jest ustalenie, że umowa taka będzie miała zawsze charakter umowy dwustronnie zobowiązującej, w której każda ze stron występować będzie w podwójnej roli wierzyciela i dłużnika. Tak rozumiane zamówienie publiczne obejmować będzie w głównej mierze umowy wzajemne, w których świadczenie jednej ze stron umowy stanowi ekwiwalent świadczenia drugiej strony (art. 487 § 2 k.c.). Wymóg odpłatności zamówienia publicznego oznacza zatem, że zamówieniem publicznym są tylko takie umowy, na podstawie których usługi, dostawy lub roboty budowlane (świadczenie wykonawcy) są wykonywane w zamian za wynagrodzenie ze strony zamawiającego (tak też G. Wicik, P. Wiśniewski: Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2007, s. 13). Z takiego układu wzajemnych relacji stron umowy wynika, iż w wyniku zamówienia publicznego zamawiający w zamian za określone przysporzenie ze strony wykonawcy (usługę, dostawę lub robotę budowlaną) sam dokonuje przysporzenia na rzecz wykonawcy. Istotne zatem z punktu widzenia kwalifikacji prawnej zamówienia publicznego jest uzyskanie przez każdą ze stron umowy określonego przysporzenia. Jeżeli zatem wskutek zawarcia określonej umowy obie strony nie uzyskują przysporzenia wówczas brak jest podstaw do stosowania procedur udzielania zamówień publicznych. W takim przypadku odpada causa stosowania przepisów ustawy PZP (tak też: T. Czajkowski (red.): Prawo zamówień publicznych - komentarz, wydanie III, UZP, Warszawa 2007, s. 34).
Kolejnym elementem konstrukcyjnym definicji zamówienia publicznego są pojęcia: dostaw, robót budowlanych i usług. Legalne definicje tych pojęć zawarte są odpowiednio wart. 2 pkt 2, 8 i 10 ustawy PZP.
Stosownie do postanowienia art. 139 ust. 1 ustawy PZP do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Z przepisu tego wynika cywilnoprawny charakter zamówień publicznych. Z wymogu udzielania zamówień publicznych na podstawie umów cywilnoprawnych wynika, że reżimowi zamówień publicznych nie podlegają przypadki świadczenia usług, dostaw lub robót budowlanych na innej podstawie, niż umowa cywilnoprawna (tak też G. Wicik, P. Wiśniewski: Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2007, s. 12). Z tych względów z zamówieniem publicznym nie będziemy mieli do czynienia w przypadku usług, dostaw lub robót budowlanych świadczonych na podstawie porozumienia administracyjnego, z mocy przepisów prawa, decyzji administracyjnej, czy też z mocy wyroku sądu.
Spełnienie wszystkich powyższych przesłanek, tj. stwierdzenie, że mamy do czynienia z cywilnoprawną umową odpłatną, zawartą pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, której przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane, determinuje kwalifikację prawną danego zamówienia jako zamówienia publicznego.
II. Mając na uwadze wskazaną powyżej kwalifikację prawną zamówienia publicznego należy stwierdzić, iż istotne z punktu widzenia omawianego zagadnienia jest ustalenie form prawnych, w których realizowane są zadania gmin (szerzej jednostek samorządu terytorialnego). Podstawowe znaczenie mają tu: ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.) oraz ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. Nr 9, poz. 43, ze zm.).
W pierwszej kolejności należy wskazać na unormowania zawarte wart. 9 i 10 ustawy o samorządzie gminnym. I tak w myśl art. 9 ust. 1 tej ustawy w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa (art. 9 ust. 3 tej ustawy o samorządzie gminnym). Ponadto zgodnie z art. 10 ust. 1 .ustawy o samorządzie gminnym wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego. I tak w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne (art. 64. ust. 1 tej ustawy) oraz zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych (art. 74 ust. 1 tej ustawy).
Odnośnie formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, ustawa o samorządzie gminnym odsyła do odrębnej ustawy, tj. do ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. I tak w myśl art. 2 tej ustawy o gospodarce komunalnej gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach: zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Jednocześnie w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej jednostki samorządu terytorialnego mogą powierzać wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, w drodze umowy na zasadach ogólnych - z uwzględnieniem przepisów o finansach publicznych lub, odpowiednio, przepisów o zamówieniach publicznych i przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Tak więc jednostki samorządu terytorialnego mogą wykonywać zadania własne w jednej z następujących form:
? w formie własnej jednostki organizacyjnej (zakład budżetowy),
? w formie utworzonej przez siebie spółki prawa handlowego - tj. spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 9 ustawy o gospodarce komunalnej),
? poprzez powierzenie wykonania określonych zadań osobom trzecim na podstawie umowy.
Wybór określonej formy wykonywania zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego należy do organu stanowiącego tej jednostki (art. 4 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej). przy czym podkreślenia wymaga, iż gmina może tworzyć spółki prawa handlowego, co do zasady, w celu prowadzenia działalności w sferze użyteczności publicznej (arg. a contrario z art. 10 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej). Tworzenie spółek prawa handlowego poza sferą użyteczności publicznej jest dopuszczalne wyłącznie w przypadkach wskazanych w ustawie.
Tym samym należy stwierdzić, iż utworzenie przez gminę spółki prawa handlowego jest jedną z podstawowych i dopuszczonych prawem form wykonywania zadań własnych gminy w sferze użyteczności publicznej.
III. Odnosząc wskazane powyżej formy prawne wykonywania zadań własnych gminy do aspektu występowania w nich zamówień publicznych należy wskazać, iż w przypadku, gdy gmina wykonuje swoje zadania publiczne przy pomocy własnej jednostek organizacyjnej (komunalny zakład budżetowy), mamy do czynienia z samodzielnym wykonywaniem zadań przez gminę, tj. w imieniu i na rachunek gminy jako osoby prawnej. W takim przypadku, w świetle przedstawionej definicji zamówienia publicznego. rozumianego jako odpłatna umowa cywilnoprawna zawierana pomiędzy zamawiającym i wykonawcą, przy powierzeniu zadań publicznych własnej jednostce organizacyjnej nie dochodzi w ogóle do udzielenia zamówienia publicznego, gdyż odbywa się ono bez powstania zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym. Takie powierzenie mieści się w sferze władztwa wewnętrznego gminy, która samodzielnie decyduje o sposobie wykonywania zadań własnych. W takim przypadku mamy do czynienia z rozstrzygnięciem wewnątrz-organizacyjnym.
Podobnie należy kwalifikować powierzenie zadań publicznych spółce prawa handlowego powołanej przez gminę w celu wykonywania tych zadań. Powierzenie takie również nie stanowi udzielenia zamówienia publicznego w rozumieniu ustawy PZP.
Jak już wskazano utworzenie przez gminę spółki prawa handlowego w celu wykonywania zadań własnych jest jedną z podstawowych i dopuszczonych prawem form wykonywania zadań gminy w sferze użyteczności publicznej. Decyzja o powierzeniu tworzonej spółce prawa handlowego wykonywania zadań publicznych materializuje się w stosownej uchwale organu gminy (arg. z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce komunalnej) oraz w akcie erekcyjnym spółki (akt założycielski spółki z o.o., statut spółki akcyjnej). Wraz z utworzeniem takiej spółki następuje wyposażenie jej w majątek (kapitał zakładowy) niezbędny do prowadzenia działalności. Podjęcie takiej uchwały przez organ stanowiący gminy nie stanowi jednak udzielenia zamówienia publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 13 ustawy PZP. Tytułem do wykonywania przez spółkę określonych zadań komunalnych jest uchwała organu gminy oraz akt o jej utworzeniu (akt założycielski albo statut). W takim przypadku gmina nie nabywa od spółki żadnych usług, dostaw, czy też robót budowlanych, a więc nie następuje żadne przysporzenie na rzecz gminy. Relację prawne powstające pomiędzy gminą a spółką nie mają w żadnym razie charakteru umowy dwustronnie zobowiązującej, na mocy której każda ze stron ma uzyskać określone przysporzenie. Relacje te mają natomiast charakter stosunków właścicielskich. Tak też wykonywanie zadań własnych gminy przez utworzoną w tym celu własną jednostkę organizacyjną wyposażoną w osobowość prawną (spółkę prawa handlowego) nie stanowi zamówienia publicznego (arg. z art. 2 pkt 13 ustawy PZP).
W przypadku wyboru tej formy wykonywania zadań własnych gminy istotne jest, iż utworzona spółka prawa handlowego posiadać będzie osobowość prawną, odrębną od osobowości prawnej samej gminy (por. art. 40 § 3 k.c.). W sensie formalnoprawnym będziemy mieli tu zatem do czynienia z dwoma odrębnymi podmiotami prawa. Okoliczność ta nie może mieć jednak decydującego znaczenia przy ocenie prawnej omawianego zagadnienia. Po pierwsze utworzona spółka prawa handlowego jest podmiotem zależnym w stosunku do gminy. Mamy więc tutaj do czynienia z dwoma odrębnymi - w sensie normatywnym - podmiotami, ale nie z podmiotami niezależnymi. Gminie przysługują w stosunku do utworzonej spółki uprawnienia właścicielskie (zob. art. 156 k.s.h.). Funkcję zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia) pełni organ wykonawczy gminy (art. 12 ust. 4 ustawy o gospodarce komunalnej). Tym samym gmina zachowuje decydujący wpływ na działalność utworzonej przez siebie .spółki. Po drugie istotne znaczenie ma regulacja art. 13,ustawy o gospodarce komunalnej. W myśl tego przepisu spółka prawa handlowego , utworzona przez jednostkę samorządu terytorialnego określa w regulaminie zasady korzystania z usług publicznych świadczonych przez spółkę, a także obowiązki spółki wobec odbiorców usług. przy czym regulamin ten oraz jego zmiany obowiązują na obszarze jednostek samorządu terytorialnego po zatwierdzeniu przez organy wykonawcze tych jednostek. Ratio legis tego przepisu zasadza się właśnie na założeniu, iż utworzenie spółki prawa handlowego jest jedną z form wykonywania zadań własnych gminy. Po trzecie z uwagi, na fakt, iż gminie przysługują w stosunku do utworzonej spółki prawa handlowego uprawnienia właścicielskie, gmina może regulować stosunki prawne ze spółką uchwałami zgromadzeń wspólników spółki (walnego zgromadzenia).
Tak więc utworzona spółka prawa handlowego będzie realizować zadania gminy z zakresu gospodarki komunalnej w imieniu własnym i na własny rachunek przy pomocy wniesionego lub powierzonego jej majątku komunalnego. Do powierzania zadań użyteczności publicznej jednostce organizacyjnej gminy w drodze aktu kreującego tę jednostkę ustawa PZP nie znajduje zastosowania.
Odnośnie trzeciej z form wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego określonej w art. 3 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej należy wskazać, iż mamy tu do czynienia z powierzeniem zadań na podstawie umowy, tj. na zasadach ogólnych. Ustawa o gospodarce komunalnej w przepisie art. 3 ust. 1 wprost wskazuje, iż powierzenie zadań na tej podstawie następuje z uwzględnieniem przepisów o finansach publicznych lub, odpowiednio, przepisów o zamówieniach publicznych i przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Jeżeli zatem powierzenie - zadań jednostki samorządu terytorialnego nie następuje w trybie określonym w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, ze zm.) do takiego powierzenia stosuje się ustawę PZP.
IV. Jak wskazano powyżej do powierzenia zadań gminy z zakresu gospodarki komunalnej spółce prawa handlowego utworzonej przez gminę, w drodze aktu kreującego tę spółkę, przepisy ustawy PZP nie znajdują zastosowania. Takie też stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 sierpnia 2005 r. (sygn. akt II GSK 105/05, Lex nr 155826). W wyroku tym NSA stwierdził, iż "Wykonywanie przez gminę zadań komunalnych we własnym zakresie przez utworzoną w tym celu jednostkę organizacyjną siłą rzeczy zawarcia umowy nie wymaga. Podstawą powierzenia wykonywania tych zadań jest bowiem sam akt organu gminy powołujący do życia tę jednostkę i określający przedmiot jej działania. (... ) W stosunkach zachodzących pomiędzy gminą i utworzoną przez nią jednostką organizacyjną jest również miejsce na zawarcie umowy o realizację zamówienia publicznego na rzecz gminy. Jednakże pod warunkiem, że mamy do czynienia ze zleceniem zamówienia niemieszczącego się w zakresie zadań, dla których gmina powołała tę jednostkę". Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 listopada 2005 r. (sygn. akt III SA/Wa 2445/05, Lex nr 191962). W wyroku tym WSA stwierdził, że "Skoro więc ustawodawca wart. 2 ustawy (... ) o gospodarce komunalnej (... ) przewidział, że gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego, a w przepisie art. 3, iż mogą one powierzać zadania z zakresu gospodarki komunalnej również innym osobom fizycznym i prawnym lub jednostkom nie posiadającym osobowości prawnej w drodze umowy na zasadach ogólnych z uwzględnieniem przepisów między innymi o zamówieniach publicznych - to należy uznać, że są to różne formy działania. W pierwszym przypadku gmina będąc udziałowcem lub akcjonariuszem - decyduje o bycie prawnym i gospodarczym spółki. W drugim przypadku ma jedynie wpływ na kształtowanie warunków i celów umowy cywilno-prawnej. W pierwszym, więc przypadku, Wprost narzuca wymagania decyzjami własnych organów, podejmowanymi w trybie uchwał gminnych, w drugim musi negocjować warunki umowy.".
W przypadku takich zamówień mamy zatem w istocie do czynienia z powierzeniem zamówienia własnej jednostce organizacyjnej, wykonywanym w imieniu i na rachunek tej jednostki. Nie zmienia to jednak charakteru wykonywanych zadań jako zadań o charakterze użyteczności publicznej (art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym). Takie zamówienia określane są w orzecznictwie ETS mianem zamówień "in house". W odniesieniu do tej kategorii zamówień w orzecznictwie ETS utrwaliło się stanowisko, wedle którego zamówienia te nie są objęte procedurami zamówień publicznych1. W orzeczeniu z dnia 19 listopada 1999 r. w sprawie C-107/98 "Teckal" ETS sformułował dwa warunki umożliwiające odstąpienie od obowiązku stosowania procedur udzielania zamówień publicznych przy udzielaniu zamówień podmiotom posiadającym odrębną osobowość prawną od zamawiającego, tj. (1) sprawowanie przez podmiot publiczny kontroli podobnej do tej, jaką sprawuje w stosunku do swoich własnych służb oraz (2) wykonywanie przez kontrolowany podmiot zasadniczej części jego działalności na rzecz podmiotu kontrolującego2.
Istotne zatem dla uznania, iż powierzenie przez gminę zadań własnej spółce prawa handlowego nie wymaga zastosowania procedur udzielania zamówień publicznych jest stwierdzenie, iż spółka ta posiada status komunalnej osoby prawnej, w której gmina posiada cały kapitał zakładowy. Bowiem tylko w takim przypadku gmina zachowuje wyłączną możliwość decydowania o sprawach spółki (pełną kontrolę nad spółką). Ponadto spółka musi być utworzona w celu wykonywania określonych zadań komunalnych gminy, co winno znaleźć swoje odzwierciedlenie w stosownej uchwale gminy (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce komunalnej) oraz w akcie o jej utworzeniu.
V. Realizowanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej; jako ustalonych uchwałą jednostki samorządu terytorialnego zadań statutowych spółki, należy odróżnić od wykonywania takich zadań na podstawie umowy. W pierwszym wypadku mamy bowiem do czynienia z realizowaniem przez spółkę zadań z zakresu gospodarki komunalnej w imieniu własnym i na własny rachunek przy pomocy wniesionego lub powierzonego jej majątku. Natomiast powierzenie spółce komunalnej takiego zadania w drodze umowy następuje na zasadach wskazanych w art. 3 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej. Z takim przypadkiem będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy przedmiotem zlecenia nie będą zadania z zakresu użyteczności publicznej, dla realizacji których dana spółka została powołana. Innymi słowy. gdy przedmiot zamówienia będzie wykraczał poza zakres zadań powierzonych danej spółce w drodze stosownej uchwały organu jednostki samorządu terytorialnego i aktu tworzącego tę spółkę, powierzenie wykonywania zadań objętych takim zamówieniem winno nastąpić na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej, tj. z zastosowaniem przepisów o finansach publicznych lub, odpowiednio, przepisów o zamówieniach publicznych i przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
VI. Zadaniami użyteczności publicznej, w rozumieniu ustawy o samorządzie gminnym, są zadania własne gminy, określone wart. 7 ust. 1 tej ustawy, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. W art. 7 ust. 1 tej ustawy wymienia się w szczególności zadania z zakresu zieleni gminnej i zadrzewień (pkt 12). Ponadto w myśl ust. 2 tego artykułu odrębne ustawy określają. które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy. I tak w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008, ze zm.) do takich zadań należą zadania gminy dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach.
Wskazując na powyższe należy stwierdzić, iż gmina może utworzyć spółkę prawa handlowego w celu wykonywania zadań własnych w zakresie zieleni miejskiej oraz utrzymania czystości i porządku w gminach. Powierzenie przez gminę takiej spółce wykonywania powyższych zadań, przy założeniu, iż posiada ona cały kapitał zakładowy tej spółki, nie stanowi zamówienia publicznego i nie wymaga zastosowania procedur udzielania zamówień publicznych określonych w ustawie PZP.
VII. Odrębnym zagadnieniem od ustalenia obowiązku stosowania ustawy PZP przy zleceniu przez gminę zamówień dotyczących oczyszczania miasta i zieleni miejskiej własnej spółce ze 100% kapitałem zakładowym tej gminy, jest określenie form prawnych finansowania tych zadań. Powyższa materia wykracza poza kompetencje Urzędu Zamówień Publicznych. Wskazać tu można jedynie, iż w myśl art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, ze zm.) wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele. i w wysokości ustalonych w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego. Jednocześnie zgodnie art. 167 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, w szczególności na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. Tym samym tytułem prawnym do sfinansowania zadań własnych gminy jest ujęcie ich w uchwale budżetowej gminy.
Podkreślenia jednocześnie wymaga, iż zawarcie pomiędzy gminą a spółką umowy określającej warunki finansowania zadań powierzonych jej na w drodze stosownej uchwały .organu jednostki samorządu terytorialnego (art. 4 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej) i aktu tworzącego tę spółkę, nie stanowi zamówienia publicznego, o którym mowa wart. 2 pkt 13 ustawy PZP. W takim bowiem przypadku brak jest warunku dwustronnego przysporzenia, jako kryterium kwalifikacji danej umowy do kategorii prawnej zamówienia publicznego.
VIII. Jednocześnie Urząd Zamówień Publicznych wyjaśnia, iż powyższe stanowisko stanowi ogólną interpretację przepisów prawa. Urząd Zamówień Publicznych nie znając wszystkich okoliczności sprawy, ani nie mając podstaw prawnych do udzielania wiążących wykładni, nie może wypowiadać się w kwestii indywidualnego stosowania przepisów prawa.
1 Zob. przegląd orzecznictwa ETS w: M. Lemke, D. Piasta: Analiza orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dotyczącego zamówień publicznych w okresie od 1999 do 2005 r., UZP, Warszawa 2006, s. 28-36.
2 Ibidem, s. 29.
954 2010-06-27 13:49:49
Temat: Jednolity tekst ustawy - Prawo zamówień publicznych (2 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
W Dzienniku Ustaw Nr 113, pod poz. 759 zostało opublikowane Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Dziennik Ustaw Nr 113 jest dostępny na stronie: www.rcl.gov.pl
955 2010-06-27 10:58:45
Temat: Warunki udziału w postępowaniu (5 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Pan meceans Jerzy Pieróg na Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Ekonomiczne i prawne zagadnienia zamówień publicznych. Polska na tle Unii Europejskiej", która odbyła się w Łodzi w dniach 21 - 22 czerwca 2010 r. zaprezentował bardzo ciekawe a zarazem krytyczne stanowisko dotyczace warunków udziału w postępowaniu prezentowane przez UZP. Tytuł wystąpienia Pana meceansa "Art. 22 ust. 1 - warunki udziału w postępowaniu czy uprawnienie dla zamawiajacego do ich określenia?".
Oto początkowy fragment tego wystąpienia:
"Liczba 22 to pechowa liczba. Bo jak można inaczej zrozumieć to, co w dniu 22 grudnia 2009 r. stało się z art. 22 ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej ustawa Pzp). W tym właśnie dniu weszła w życie nowelizacja ustawy, która do art. 22 wprowadziła zamęt. Bo do tego dnia wszystko było jasne. Art. 22 określał warunki udziału w postępowaniu, pomagał mu w tym art. 24 oraz rozporządzenie w sprawie dokumentów. Wszystko było jasne, czytelne i poukładane. Od lat zresztą. I komu to przeszkadzało?".
Wystąpienie to jest dostępne na stronie internetowej: www.pierog.pl
Polecam, jak przyczynek do dalszej dyskusji w sprawie warunków udziału w postępowaniu. Oczekuję na uwagi własne przemyślenia.
956 2010-06-25 11:38:19
Odp: KRK (1 odpowiedzi, napisanych Oferty, badanie i ocena ofert)
Czy od spółki cywilnej można żądać informacji z Krajowego Rejestru Karnego na potwierdzenie braku zakazu ubiegania się o zamówienie, na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmotów zbiorowych?
Zakres podmiotowy Ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych określa art.2
Art. 2. 1. Podmiotem zbiorowym w rozumieniu ustawy jest osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, z wyłączeniem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego i ich związków.
2. Podmiotem zbiorowym w rozumieniu ustawy jest również spółka handlowa z udziałem Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub związku takich jednostek, spółka kapitałowa w organizacji, podmiot w stanie likwidacji oraz przedsiębiorca niebędący osobą fizyczną, a także zagraniczna jednostka organizacyjna.
W związku z powyższym spółka cywilna, która jest jedynie umową pomiędzy wspólnikami, nie podlega ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych i nie możemy od niej żądać informacji z krk. W przypadku spółki cywilnej informacji z krk żądamy dla każdego ze wspólników.
957 2010-06-25 10:24:38
Odp: Przypomnijcie (25 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Nie było mnie długo na portalu, ale już wyjasniam sprawę VAT-u wykonawcy będącego osobą fizyczną:
Nie są podatnikami VAT osoby uzyskujące przychody:
z umowy o pracę;
z umowy zlecenia, agencyjnej, o dzieło, zawartej z własnym pracodawcą;
wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy pdof, tj.: przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą lub właściciela nieruchomości, przychody z działalności artystycznej, literackiej, publicystycznej, duchownych, arbitrów, członków zarządów i rad nadzorczych, z kontraktu menedżerskiego - pod pewnymi warunkami (umowa zawiera warunki wykonania umowy, określa wynagrodzenie oraz odpowiedzialność zatrudniającego wobec osób trzecich za wykonanie umowy przez zatrudnionego);
z tytułu świadczenia usług w charakterze twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, niezależnie od tego, czy będzie to umowa o dzieło, czy też umowa zbycia praw autorskich (umowa powinna zawierać warunki wykonania umowy, określa wynagrodzenie oraz odpowiedzialność zatrudniającego wobec osób trzecich za wykonanie umowy przez zatrudnionego).
958 2010-06-25 07:54:36
Odp: Przypomnijcie (25 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Osoba fizyczna wykonawcą
Czy Wykonawcą może być osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej ?
Jeżeli tak, to składając oświadczenie w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia w oparciu o przesłanki z art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy - o jaką likwidację lub ogłoszoną upadłość w stosunku do osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej chodzi?
Osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej może być wykonawcą na gruncie Prawa zamówień publicznych. Przesądza o tym zresztą wprost "Ilekroć w ustawie jest mowa o wykonawcy - należy przez to rozumieć osobę fizyczną (...)"
Nie trzeba być przedsiębiorcą, żeby wykonać dla kogoś usługę. Można odśnieżać na umowę zlecenie nie zajmując się tym profesjonalnie i nie prowadząc takiej działalności - a będzie to zamówienie publiczne.
Kwestia upadłości:
Zdolność upadłościowa przysługuje co do zasady przedsiębiorcom (art. 5 prawa upadłościowego i naprawczego), którymi są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną (np. spółki osobowe) prowadzące we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Obecnie zdolność upadłościową posiadają także osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej - tzw. upadłość konsumencka.
W związku z tym nie ma wątpliwości o co w przepisie może chodzić.
Przed 2009 rokiem nie było instytucji upadłości konsumenckiej a art. 24 ust 1 pkt 2 w ustawie był i podobne pytanie wtedy można było zadać.
Odpowiadając na nie można było wskazać, iż ustawowy wymóg a w ślad za tym oświadczenie maja charakter uniwersalny. Osoba fizyczna w tamtym czasie mogła z oświadczenia wyłączyć ten punkt, bądź oświadczyć że postępowanie upadłościowe w stosunku do niej nie toczy się, co byłoby przecież prawdą:)
959 2010-06-25 07:40:42
Odp: Przypomnijcie (25 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Nina - a czy masz podstawę do żadania wpisu do ewidencji działalności gospofarczej.
Oto opinia UZP:
Tytuł opinii
Brak podstaw do żądania zaświadczenia z ewidencji działalności gospodarczej
Treść opinii
Zgodnie z definicją legalną art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.), przez wykonawcę należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego. Przepis ten, wraz z normą wyrażoną w 23 ust. 1 ustawy, która dopuszcza możliwość wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia przez wykonawców, wyraża zasadę powszechnej dostępności podmiotów do zamówień publicznych, bez względu na ich status, formę organizacyjno-prawną, czy też narodowość. Do podstawowych zasad ustawy Prawo zamówień publicznych należy bowiem zaliczyć zasady równego traktowania wykonawców oraz zapewnienia uczciwej konkurencji pomiędzy nimi (art. 7 ust. 1 ustawy).
Zasad równego traktowania i uczciwej konkurencji nie można jednak traktować w sposób absolutny, tj. nakazujący zamawiającemu udzielenie zamówienia publicznemu każdemu wykonawcy, również i takiemu, który nie daje rękojmi należytego wykonania zamówienia. W świetle przepisów ustawy Pzp wykonawcą zamówienia publicznego może być bowiem tylko i wyłącznie podmiot, który spełnia warunki określone ustawą.
Ustawa Prawo zamówień publicznych, ogranicza krąg potencjalnych wykonawców którym można udzielić zamówienia publicznego do takich, którzy spełniają warunki określone w art. 22 ust. 1 oraz co do których nie zachodzą podstawy wykluczenia z powodu nie spełniania warunków, o których mowa w art. 24 ust. 1 ustawy Pzp. Stosownie do treści art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się wykonawców w stosunku do których otwarto likwidację lub których upadłość ogłoszono, z wyjątkiem wykonawców, którzy po ogłoszeniu upadłości zawarli układ zatwierdzony prawomocnym postanowieniem sądu, jeżeli układ nie przewiduje zaspokojenia wierzycieli przez likwidację upadłego. Zacytowana regulacja ma na celu zapobieganie udzielaniu zamówień publicznych wykonawcom, którzy nie będą w stanie wykonać zamówienia lub wykonają je z nienależytą starannością. Celem przepisów art. 22 i 24 ustawy Pzp jest zatem ochrona interesu publicznego, m.in. poprzez zapobieganie sytuacjom, w których umowa o zamówienie publiczne nie jest realizowana, co może narazić zamawiających na straty.
W rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817) przewidziano, że w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia, zamawiający ? w postępowaniach o udzielenie zamówienia, których wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp ma obowiązek żądać od wykonawców dokumentów wymienionych w § 2 ust. 1, natomiast w postępowaniach o udzielenie zamówienia, których wartość jest mniejsza niż te kwoty może żądać dokumentów niniejszych.
Na podstawie § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia, w postępowaniach określonych w art. 26 ust. 1 ustawy - zamawiający żąda, a w postępowaniach określonych w art. 26 ust. 2 ustawy - zamawiający może żądać, aktualnego odpisu z właściwego rejestru, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru, w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy, wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert, a w stosunku do osób fizycznych oświadczenia w zakresie art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Ze względu na brak ujawnienia w treści wpisu do ewidencji gospodarczej informacji dotyczących upadłości podmiotu wpisanego, należy stwierdzić, że pojęcie ?właściwy rejestr?, o którym mowa w § 2 ust. 1 rozporządzenia, nie obejmuje ewidencji działalności gospodarczej.
Jednocześnie wskazać należy, że niedopuszczalne jest utożsamianie pojęcie przedsiębiorcy, którym ustawodawca posługuje się w art. 4 ust. 1 i 2 z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) z pojęciem wykonawcy w rozumieniu ustawy Pzp. Zgodnie bowiem z art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną ? wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się również wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Z kolei wykonawca zamówienia publicznego nie musi posiadać statusu przedsiębiorcy. Art. 2 ust. 11 ustawy Pzp, definiujący pojęcie ?wykonawcy? na gruncie tej ustawy, przewiduje, iż jest nim osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego. Ustawodawca w tym przepisie, nie wymaga, aby wykonawca był przedsiębiorcą lub wykonywał działalność gospodarczą. W świetle wykazanego powyżej stanowiska, iż wykonawca nie musi być przedsiębiorcą, stwierdzić należy, iż może on działać nie tylko na podstawie wpisu do rejestru przedsiębiorców, ale również na podstawie wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej Krajowego Rejestru Sądowego. Na przykład, nie budzi wątpliwości, iż wykonawcą może być samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, który podlega wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej Krajowego Rejestru Sądowego.
Na marginesie wskazać należy, że rejestrem w rozumieniu rozporządzenia nie są rejestry działalności regulowanej, których zasadniczym celem jest reglamentacja określonej działalności gospodarczej podejmowanej przez przedsiębiorców (np. rejestr przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wyrobu i rozlewu wyrobów winiarskich; wyrobu i rozlewu napojów spirytusowych; wyrobu, oczyszczania, skażania, odwadniania alkoholu etylowego prowadzony przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych).
Analizując natomiast pojęcie ?odrębnych przepisów wymagających wpisu do rejestru?, do których odsyła § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, wskazać należy w szczególności na:
? przepisy Kodeksu spółek handlowych, uzależniających powstanie spółek handlowych: osobowych i kapitałowych od wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego: art. 251 § 1 w przypadku spółki jawnej, oraz odpowiednio art. 79 w przypadku spółki partnerskiej, art. 109 § 1 - spółki komandytowej, art. 163 pkt 5 - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, art. 306 pkt 4 - spółki akcyjnej.
? art. 11 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, który stanowi, iż spółdzielnia nabywa osobowość prawną z chwilą uzyskania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
? art. 17 ust. 1 stawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, przewidujący, iż stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
? art. 16 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych ? przedsiębiorstwo państwowe uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
? art. 39 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej odnośnie towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, które uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
Mając na względzie powyższe, wskazać należy na zasadniczy cel, w jakim wykonawca ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego zostaje zobowiązany do przedłożenia odpisu z właściwego rejestru, lub złożenia oświadczenia w zakresie art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, jakim jest wykazanie braku podstaw do wykluczenia wykonawcy z uwagi na jego upadłość lub likwidację. W szczególności badając aktualny odpis z właściwego rejestru lub analizując oświadczenie złożone przez wykonawcę będącego osobą fizyczną, zamawiający stwierdzić ma bowiem, czy w stosunku do określonego wykonawcy nie zachodzi podstawa wykluczenia określona w art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. W związku z tym, że z zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej nie wynika, czy w stosunku do wykonawcy otwarto likwidację lub ogłoszono jego upadłość, dokument ten nie potwierdza braku podstaw do wykluczenia w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy, a w konsekwencji, nie może on być dokumentem wymaganym na potwierdzenie tych okoliczności. Jednocześnie realizując naczelną zasadę równego traktowania wykonawców, która zobowiązuje zamawiającego do stawiania równych warunków i wymagań wobec wszystkich potencjalnych podmiotów mogących brać udział w postępowaniu, ustawodawca wprowadził możliwość żądania w stosunku do osób fizycznych złożenia oświadczenia w zakresie niepodlegania wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Przy czym pod pojęciem ?osoby fizycznej? w rozumieniu niniejszego przepisu należy rozumieć zarówno:
a) przedsiębiorców będących osobami fizycznymi i wspólnikami spółki cywilnej, którzy
zgodnie z art. 14 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej podlegają wpisowi do
ewidencji działalności gospodarczej, jak i
b) osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, które w związku z wejściem w
życie w dniu 31 marca 2009 r. ustawy nowelizującej ustawę z dnia 28 lutego 2003 r. ?
Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.) uzyskały możliwość
ogłoszenia upadłość .
960 2010-06-25 06:38:04
Odp: Czy tak można (21 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Marcel - w 100% zgadzam się z Tobą.
961 2010-06-25 06:36:13
Odp: Przypomnijcie (25 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Art. 2 pkt 11 ustawy Pzp
962 2010-06-25 06:29:08
Odp: Czy tak można (21 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
MIRAS - czy będziesz wymagał takiego samego doświadczenia wykonawcy, który ma wykonywać zamówienie polegające na sprzątaniu małego biura i wykonawcy, który ma sprzątać pomieszczenia dużego szpitala, w tym pomieszczeń zabiegowych i operacyjnych ?
963 2010-06-25 06:01:53
Odp: Czy tak można (21 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Idąc tokiem rozumowania Agnieszki, można np. żądać doświadczenia 10 lat w usługach lub 15 lat w robotach budowlanych. Dla mnie jest to ograniczenie konkurencji. Doświadczenie nabywa przez ilość wykonanych usług, dostaw lub robót budowlanych a nie przez długość okresu prowadzenia określonej działalności. Przecież ten wykonawca, który działa na rynku przez rok może wykonać więcej zamówień, niż ten, który działa na rynku pięć lat. Poza tym opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków określany przez zamawiającego musi być proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
964 2010-06-25 05:23:27
Odp: Czy tak można (21 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Ja tak samo jak Marcel
965 2010-06-23 13:55:28
Odp: zmiana formy prawnej wykonawcy. (13 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
And1 - Czy jeszcze więcej ci potrzeba ?
966 2010-06-23 13:54:05
Odp: zmiana formy prawnej wykonawcy. (13 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
Sygn. akt KIO/UZP 1216/09
WYROK
z dnia 12 października 2009 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Andrzej Niwicki
Członkowie: Sylwester Kuchnio, Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 października 2009 r. w Warszawie odwołania wniesionego przez
ASSECO POLAND S.A., al. Armii Krajowej 80, 35-307 Rzeszów
od rozstrzygnięcia przez zamawiającego
Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań
protestu z dnia 30 lipca 2009 r.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia postępowania i odrzucenia oferty Odwołującego.
2. Kosztami postępowania obciąża Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w
wysokości 4 462 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta sześćdziesiąt dwa
złote zero groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez ASSECO POLAND
S.A., al. Armii Krajowej 80, 35-307 Rzeszów,
2) dokonać wpłaty kwoty 4 462 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta
sześćdziesiąt dwa złote zero groszy) przez Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań na rzecz ASSECO POLAND S.A., al. Armii Krajowej 80, 35-307 Rzeszów stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania,
3) dokonać wpłaty kwoty 0 zł 0 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu
Zamówień Publicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4) dokonać zwrotu kwoty 10 538 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy pięćset
trzydzieści osiem złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz ASSECO POLAND S.A., al. Armii Krajowej 80, 35-307 Rzeszów.
U z a s a d n i e n i e
Odwołujący Asseco Poland S. A. zs w Rzeszowie uczestniczący w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie negocjacji z ogłoszeniem na ?Dostawę i wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego szpitala?, zarzucił Zamawiającemu, którym jest Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego z siedzibą w Poznaniu naruszenie art. 89 ust.1 pkt 5 i art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp poprzez czynność odrzucenia oferty Odwołującego i unieważnienie postępowania.
Wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności odrzucenia oferty wstępnej, unieważnienia czynności unieważnienia przedmiotowego postępowania, nakazanie dalszego prowadzenia postępowania z udziałem Odwołującego.
Odwołujący stwierdził, że na zasadzie art. 494 § 1 ksh w zw. z art. 492 § 1 pkt 1 ksh jest generalnym następcą prawnym spółek:
Producent Systemów Informatycznych RADCOMP S.A. z siedzibą we Wrocławiu i ABG Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie.
Zakwestionował stanowisko Zamawiającego, że inne skutki w toku postępowania miało połączenie spółki Producent Systemów Informatycznych RADCOMP S.A ze spółką ABG, które to spółki uczestniczyły w przedmiotowym postępowaniu, niż połączenie ABG S.A. z Odwołującym, który w postępowaniu nie uczestniczył.
Odwołujący wskazał na treść przepisów art. 494 § 1 i art. 492 § 1 pkt 1 ksh z których wynika podstawowa cecha prawna instytucji połączenia spółek, jaką jest zasada sukcesji generalnej, zgodnie z którą spółka przejmująca przejmuje wszelkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej. Stwierdził, że sukcesja nie ogranicza się do sfery cywilnoprawnej, a wywołuje skutki także w sferze publicznoprawnej czy administracyjnej. W ocenie Odwołującego sukcesja winna znaleźć zastosowanie na gruncie ustawy Pzp, co oznacza, że art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy powinien być stosowany w ten sposób, że innym podmiotem od tego, który został zaproszony do złożenia ofert, nigdy nie będzie generalny następca prawny, skoro następca wstępuje w całą sferę praw i zobowiązań poprzednika prawnego. Zakwestionował w tym zakresie odmienne stanowisko Zamawiającego, którego uwzględnienie prowadziłoby do konieczności wykluczania wykonawców będących spółkami handlowymi, którzy po złożeniu oferty i oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, ale przed badaniem ofert, przed wyborem oferty lub przed podpisaniem umowy, dokonali połączenia z inną spółką. Byłaby to sytuacja, w której poprzednik prawny złożył ofertę i oświadczenie o spełnianiu warunków udziału, a podpisywałby umowę następca prawny, czyli, wg Zamawiającego inny podmiot niż ten, który złożył oświadczenie z art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy. Odwołujący uznał taką interpretację za niezgodną z przepisami prawa zamówień publicznych i kodeksu spółek handlowych. Odwołujący zwrócił również uwagę na opinię prawną zamieszczoną na stronie internetowej UZP dotyczącą dopuszczalności posługiwania się przez spółkę przejmującą referencjami wystawionymi na spółkę przejmowaną.
Odwołujący wskazał, że jego poprzednik prawny przeszedł pozytywnie proces weryfikacji spełniając wszystkie wymagania, w związku z czym nabył prawo do dalszego uczestnictwa w postępowaniu, a Zamawiający nie ma podstaw odbierać tego prawa tylko dlatego, że Odwołujący nie był weryfikowany w trakcie badania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.
Wskazując na swoje prawo do złożenia oferty wstępnej w przedmiotowym postępowaniu uznał za bezzasadne odrzucenie przez Zamawiającego złożonej oferty i w konsekwencji unieważnienie postępowania.
Popierając odwołanie na rozprawie stwierdził, że Zamawiający w sposób nieuzasadniony ograniczył jego nabyte prawa podmiotowe. Zauważył, że podstawa prawna, wskazana przez Zamawiającego, dotyczy podmiotu nie zaproszonego do składania ofert, a nie podmiotu, który nie był weryfikowany w toku postępowania. Stwierdził, że z przepisów ustawy Pzp nie wynika prawo do ograniczania uprawnień nabytych na podstawie ksh w drodze sukcesji generalnej. Oświadczył nadto, że spełnia warunki udziału w postępowaniu, lecz Zamawiający nie zwracał się do niego o złożenie w tym zakresie wyjaśnień.
Zamawiający uznał zarzuty za nieuzasadnione podtrzymując stanowisko zawarte w decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp tj. jako złożonej przez wykonawcę nie zaproszonego do składania ofert wstępnych. Zamawiający stwierdził, że 26.05.2008 r. nastąpiło połączenie dwóch wykonawców biorących udział w postępowaniu tj. firmy ABG S.A. oraz firmy Producent Systemów Informatycznych RADCOM S.A. poprzez przeniesienie majątku firmy RADCOM na rzecz ABG S.A. Następnie, 1.10.2008 r. nastąpiło przejęcie ABG S.A. przez Asseco Poland S.A. Zamawiający wskazał, że prowadzone postępowanie jest dwuetapowe i składa się z etapu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w negocjacjach oraz etapu składania ofert wstępnych. Zauważył, że zgodnie z treścią art. 57 ust. 2 ustawy zaprasza do składania ofert wstępnych wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu. Stwierdził, że aby mówić o wykonawcy, który spełnia warunki udziału w postępowaniu wskazał, że firmy ABG S.A. oraz Producent Systemów Informatycznych RADCOM S.A. warunki te spełniły. Obie zostały zaproszone do składania ofert wstępnych, pomimo tego, że w dniu ich zapraszania firma Producent Systemów Informatycznych RADCOM S.A. już nie istniała wobec treści art. 493 par. 1 ksh. Zamawiający uznał, że skoro obie firmy spełniały warunki udziału w postępowaniu, to ich połączenie nie musi skutkować utratą dla firmy przejmującej pozycji wykonawcy.
Natomiast w związku z kolejnym przekształceniem dokonanym w ramach art. 492 par. 1 ust. 1 ksh pomiędzy ABG S.A. oraz Asseco Poland S.A., Zamawiający nie zaprosił firmy Asseco jako spółki przejmującej, do składania ofert wstępnych w niniejszym postępowaniu, gdyż na tym etapie postępowania nie była wykonawcą w rozumieniu art. 2 pkt 11 ustawy Pzp. W stosunku do tego wykonawcy Zamawiający nie przeprowadzał weryfikacji podmiotowej (art. 22 i 24 Pzp) w zakresie spełniania warunków udziału postawionych w postępowaniu w oparciu m. in. o odpisy z KRS, wypisy z KRK członków zarządu. Zamawiający stwierdził, że czynności prawne podmiotów nie mogą służyć de facto uniknięciu przez podmiot trzeci weryfikacji w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na ogólnych zasadach. Uznał, że sukcesja generalna przewidziana przepisami ksh nie skutkuje w tym wypadku uzyskaniem pozycji wykonawcy przez Odwołującego. W związku z tym złożona przez niego oferta wstępna została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy wobec uznania przez Zamawiającego, że została złożona przez podmiot nie zaproszony do składania ofert wstępnych.
Zamawiający stwierdził, że przepisy Prawa zamówień publicznych mają charakter lex specialis w stosunku do ksh. Powołując art. 7 ust. 3 Pzp wskazał, że wykonawca powinien być wyłoniony w trybie procedury ustawy. Powołał art. 57 ust. 2 oraz definicję wykonawcy zawartą w art. 2 pkt 11 ustawy.
Wskazał, że z art. 22 i 24 Pzp wynika, jakie podmioty mogą ubiegać się o udzielenie zamówienia. Stwierdził że Odwołujący nie był zaproszony do składania oferty wstępnej i wskazał na ewentualne następstwa zawarcia umowy z wykonawcą wyłonionym niezgodnie z przepisami ustawy. Stwierdził ponadto, że nie ma podstaw dokonywania na obecnym etapie ponownej weryfikacji podmiotów ubiegających się o udzielenie zamówienia. Wniósł o oddalenie odwołania.
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpatrzeniu sprawy na rozprawie z udziałem stron, ustaliła i zważyła, co następuje.
Zamawiający prowadzący postępowanie w trybie negocjacji z ogłoszeniem dokonał oceny spełniania warunków udziału w tym postępowaniu uznając, że spółki ABG S.A. oraz Producent Systemów Informatycznych RADCOM S.A., które złożyły wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu spełniają postawione warunki.
Dnia 26.05.2008 r. nastąpiło przejęcie firmy Producent Systemów Informatycznych RADCOM S.A. poprzez przeniesienie majątku firmy RADCOM S.A na rzecz ABG S.A. Następnie, 1.10.2008 r. nastąpiło przejęcie ABG S.A. przez Asseco Poland S.A. tj. Odwołującego. Odwołujący w odpowiedzi na zaproszenia do złożenia ofert wstępnych skierowane do wyżej wskazanych podmiotów, złożył taką ofertę stojąc na stanowisku, że ma takie uprawnienie jako następca prawny spółki ABG S.A. Oferta została odrzucona przez Zamawiającego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp wobec uznania, że oferta wstępna została złożona przez wykonawcę niezaproszonego do składania ofert. Jak wynika z ustaleń postępowania dowodowego połączenie spółki Asseco Poland z siedzibą w Rzeszowie i spółki ABG S.A. z siedzibą w Warszawie nastąpiło w drodze przejęcia spółki ABG S.A. będącej spółką przejmowaną przez spółkę Asseco Poland S.A. będącej spółką przejmującą, na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych. Okoliczność tę potwierdza odpis z Krajowego Rejestru Sądowego spółki Asseco Poland S.A.; nie jest również kwestionowana przez strony postępowania odwoławczego. Oceniając skutki dokonanej zmiany podmiotowej na gruncie kodeksu spółek handlowych w relacji do przepisów Prawa zamówień publicznych, należy stwierdzić, co następuje. Połączenie spółek kapitałowych poprzez przejęcie dokonane na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 ksh powoduje skutki przewidziane w art. 494 ksh określane mianem sukcesji generalnej. Zgodnie z § 1 i 2 wskazanego przepisu spółka przejmująca wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej i na spółkę przejmującą przejmującą przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.
Powyższe oznacza, iż od dnia przejęcia podmiotem wszelkich praw i obowiązków staje się spółka przejmująca, gdyż spółka przejmowana ulega rozwiązaniu bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Powyższa sukcesja jest sukcesją uniwersalną obejmują zarówno sukcesję cywilnoprawną, jak i administracyjnoprawną Na gruncie rozpatrywanej sprawy istotne znaczenie, w świetle art. 14 ustawy Pzp ma stwierdzenie nastąpienia generalnej sukcesji cywilnoprawnej oznaczające przejęcie przez spółkę przejmującą ogółu praw podmiotowych, jakie przysługiwały spółce przejmowanej. Prawem takim jest w rozpatrywanej sprawie uprawnienie nabyte przez spółkę przejętą polegające na prawie do złożenia oferty w postępowaniu o udzielenia zamówienia publicznego, w tym wypadku złożenia oferty wstępnej. W ocenie składu orzekającego brak jest podstaw prawnych do uznania, by to prawo zostało utracone (zniweczone) faktem dokonania wskazanej wyżej zmiany podmiotowej. W tym świetle Izba uznaje, że jakkolwiek Zamawiający prawidłowo zastosował przepis art. 57 ust. 2 ustawy Pzp zapraszając do składania ofert wstępnych wykonawców, w stosunku do których przeprowadził postępowanie mające na celu potwierdzenie spełniania przez nich warunków udziału w postępowaniu, nie powinien był odrzucać oferty wstępnej złożonej przez wykonawcę, który będąc sukcesorem generalnym skupia w sobie uprawnienia zweryfikowanego wykonawcy, do złożenia takiej oferty. W konsekwencji Izba stoi na stanowisku, że dokonana zmiana podmiotowa po stronie wykonawcy, jaka miała miejsce w rozpatrywanej sprawie nie powinna skutkować eliminacją z postępowania wykonawcy zamierzającego realizować nabyte uprawnienia. Skład orzekający w niniejszej sprawie nie podziela w tym zakresie poglądu wyrażanego piśmiennictwie, a dotyczącego etapu realizacji umów, iż zmiana podmiotowa po stronie wykonawcy polegająca na sukcesji uniwersalnej uniemożliwia kontynuację wykonywania umowy w sprawie zamówienia publicznego (por. Prawo zamówień publicznych, Komentarz, red. T. Czajkowski, Warszawa 2007, wyd. 3, s. 420). Pogląd powyższy, jak wynika z treści komentarza, oparty jest na założeniu, że zmiana wykonawcy jest czynnością dokonywaną w celu obejścia ustawy, a jako taka z mocy art. 58 kc będzie nieważna.
W ocenie Izby nie ma uzasadnienia blokowania dostępu do rynku zamówień publicznych podmiotom podlegającym zmianom i zakładanie a priori złej wiary i zamiaru obejścia przepisów prawa przez te podmioty. Należy przy tym zauważyć, że zmiany podmiotowe wykonawców dokonywane są nie tylko na mocy ich własnych decyzji, lecz również mogą wynikać z obligatoryjnego przepisu prawa, por. np. art. 26 § 4 ksh zobowiązujący wspólników spółki cywilnej do powołania i zarejestrowania spółki jawnej, która to zmiana nie stanowi przekształcenia podmiotu.
W świetle powyższego Izba uznaje, że Odwołujący jako sukcesor generalny ma przymiot wykonawcy w rozumieniu art. 2 pkt 11 ustawy Pzp, a zatem jest podmiotem uprawnionym do ubiegania się o udzielenie zamówienia, w tym poprzez złożenie oferty wstępnej. W konsekwencji ewentualny wybór tego wykonawcy nie uchybi przepisowi art. 7 ust. 3 ustawy Pzp.
W związku z dokonanymi ustaleniami orzeczono, jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7 tj. stosowanie do wyniku postępowania.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
967 2010-06-23 13:49:47
Odp: zmiana formy prawnej wykonawcy. (13 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
Czy możliwe są zmiany podmiotowe po stronie wykonawcy?
Bernadetta Tarnowska, radca prawny w Departamencie Prawnym UZP2010-05-20
Pytanie: W trakcie realizacji zamówienia (umowa na dwa lata) wykonawca przekazał aktem darowizny firmę na rzecz córki, w związku z czym uległy zmianie dane firmy, tzn. nazwisko właściciela oraz nr konta bankowego, pozostałe dane, tj. nazwa firmy, adres, NIP i Regon pozostają bez zmian. Jak postąpić w tej sytuacji - czy do zawartej umowy wystarczy sporządzić aneks zmieniający dane firmy?
Odpowiedź: Co do zasady zmiany podmiotowe po stronie wykonawcy umowy w sprawie zamówienia publicznego są niedopuszczalne. Wyjątkiem jest wstąpienie w prawa i obowiązki wykonawcy zamówienia publicznego w wyniku sukcesji uniwersalnej. Sukcesja uniwersalna może nastąpić np. w drodze darowizny. Jednak w przypadku nabycia przedsiębiorstwa trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego, pojęcie przedsiębiorstwa nie obejmuje zobowiązań i obciążeń związanych z jego prowadzeniem, co oznacza, że przejście na nabywcę (obdarowanego) przedsiębiorstwa na podstawie art. 552 Kodeksu cywilnego obejmować będzie aktywa.
Wyjaśnienie: Kwestię zobowiązań związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa reguluje art. 554 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym nabywca przedsiębiorstwa jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności
968 2010-06-23 13:39:44
Odp: zmiana formy prawnej wykonawcy. (13 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
Jest też Wyrok SN
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna
z dnia 13 stycznia 2004 r.
V CK 97/2003
Biuletyn Sądu Najwyższego 2004/6
Gazeta Prawna 2004/172 str. 26
Jurysta 2004/9 str. 37
OSNC 2005/2 poz. 34
OSP 2005/2 poz. 22
Radca Prawny 2005/2 str. 113
Niedopuszczalna jest zmiana podmiotowa umowy zawartej w następstwie przetargu, umożliwiająca przejęcie zamówienia publicznego.
Glosa: Szostak Ryszard OSP 2005/2 str. 88
Aprobująca.
Sędzia SN: Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca).
Sędzia SN: Irena Gromska-Szuster.
Sędzia SN: Marian Kocon.
Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa ?I.W.? , spółki o.o. w W. przeciwko Gminie W. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 13 stycznia 2004 r. kasacji strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 22 listopada 2002 r.
oddalił kasację i zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 14 maja 2002 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądził od pozwanej Gminy W. na rzecz strony powodowej ?I.W.? spółki z o.o. w W. kwotę 798.230,13 zł z odsetkami. Ustalił, że - w wykonaniu uchwały Zarządu Miasta W. z dnia 19 września 1997 r. - przeprowadzony został przetarg na udzielenie zamówienia publicznego, dotyczącego kompleksowej obsługi miejsc parkingowych na terenie W. Przetarg ten wygrała spółka z o.o. ?I.? w K., w następstwie czego została zawarta między zamawiającym a wykonawcą w dniu 1 czerwca 1999 r. umowa na kompleksową obsługę miejsc wyznaczonych do parkowania na terenie W. W umowie m.in. ustalono (§ 1 ust. 2 lit. b), że ?wykonawca ma prawo cesji umowy na ? I.W. ?, spółki z o.o., po jej zarejestrowaniu, zgodnie z punktem A.03.3. oferty ostatecznej wykonawcy? . Spółka z o. o. ?I.W.? została wpisana do rejestru w dniu 10 kwietnia 2000 r., o czym wykonawca zawiadomił zamawiającego. Następnie, umową z dnia 30 maja 2000 r., wykonawca przeniósł w całości na rzecz ?I.W.? prawa i obowiązki wynikające z umowy z dnia 1 czerwca 1999 r., a przejmujący przyjął te prawa i obowiązki bez ograniczeń. W okresie od maja 2000 r. do stycznia 2001 r. wyłącznie powódka dokonywała ze stroną pozwaną rozliczeń związanych z obsługą miejsc parkingowych. W dniu 31 stycznia 2000 r. gmina wypowiedziała wykonawcy ( ?I.? w K.) umowę z dnia 1 czerwca 1999 r., ze skutkiem na koniec przewidzianego w umowie rocznego okresu wypowiedzenia.
Sąd Okręgowy uznał, że zostały spełnione przesłanki do wywołania zmian po stronie wierzyciela i dłużnika umowy wzajemnej w postaci przejścia praw i obowiązków wykonawcy na rzecz powódki, doszło bowiem do jednoczesnej zmiany wierzyciela wskutek przelewu (art. 509 kc) oraz do zmiany dłużnika w następstwie przejęcia długu (art. 519 § 1 i § 2 pkt 2 kc). Tego rodzaju zmizana podmiotowa umowy nie kolidowała - w ocenie Sądu - z przepisami ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (Tekst jednolity: Dz. U. 2002 r. Nr 72 poz. 664 ze zm. - dalej: ?uzp? ), gdyż nie ma w niej takiego zakazu, a ponadto nie doszło do zmiany warunków umowy, tylko do dopełnienia uzgodnień stron przyjętych w ofercie oraz potwierdzonych w § 1 ust. 2 lit. b umowy z dnia 1 czerwca 1999 r. Sąd uznał również za udowodnione roszczenie odszkodowawcze powódki z racji ograniczenia jej dochodów w następstwie nieprzekazania przez pozwaną wszystkich miejsc parkingowych i późniejszego ograniczenia tych miejsc oraz uniemożliwienia sprzedaży abonamentów.
W wyniku apelacji pozwanej, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo, dokonując odmiennej oceny prawnej ustaleń faktycznych. Przyjął, że przedmiotem i celem umowy z dnia 30 maja 2000 r. nie jest przelew wierzytelności i przejęcie długu, lecz sukcesja praw wynikających z umowy z dnia 1 czerwca 1999 r., jest to więc umowa o sukcesję szczególną. Tego rodzaju umowa jest nieważna, gdyż koliduje z treścią art. 12a uzp, zamówienie publiczne może być bowiem udzielone wyłącznie dostawcy lub wykonawcy wybranemu na zasadach określonych w ustawie o zamówieniach publicznych, podlegającemu weryfikacji przetargowej. Z tych samych przyczyn nieważne są postanowienia zamieszczone w § 1 ust. 2 lit. b umowy z dnia 1 czerwca 1999 r.
W kasacji powódka wniosła o zmianę wyroku Sądu drugiej instancji i oddalenie apelacji. Powołała się na naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 509 § 1 w związku z art. 56 i 65 § 2 kc przez przyjęcie, że celem umowy z dnia 30 maja 2000 r. nie był przelew praw, w tym wierzytelności, wynikających z umowy z dnia 1 czerwca 1999 r. oraz art. 12a uzp w związku z art. 58 § 1 kc przez uznanie umowy z dnia 30 maja 2000 r. za nieważną w całości, jako zmierzającą do obejścia prawa, także w części dotyczącej nabycia przez powódkę wierzytelności z umowy z dnia 1 czerwca 1999 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kodeks cywilny nie normuje problemu wstąpienia w pozycję strony umowy wzajemnej, jednakże judykatura oraz doktryna dopuszcza taką możliwość przy spełnieniu określonych wymagań, a mianowicie łącznego przeniesienia składających się na tę pozycję obowiązków (przejęcia długu) i uprawnień (przelewu wierzytelności), chyba że zmiana strony sprzeciwia się ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1972 r. III CRN 266/72 OSNCP 1973/9 poz. 160 oraz z dnia 17 czerwca 1999 r. I CKN 44/98 nie publ.). Sąd Apelacyjny nie kwestionował możliwości wejścia osoby trzeciej w miejsce strony umowy wzajemnej, przyjął tylko niedopuszczalność sukcesji praw i obowiązków wynikających z umowy zawartej w wyniku przetargu, gdyż sprzeciwia się ona ustawie. Stanowisko to jest trafne, o czym świadczy jednoznaczna treść art. 12a uzp (1) , zamówienie publiczne może być udzielone bowiem wyłącznie dostawcy lub wykonawcy, który został wybrany na zasadach określonych w ustawie, a więc takiemu oferentowi, który uczestniczył w jawnym przetargu i był poddany rygorom procedury przetargowej. Powódka natomiast nie uczestniczyła w przetargu, a nawet nie istniała w 1999 r., w istocie więc § 1 ust. 2 lit. b umowy z dnia 1 czerwca 1999 r., jak również umowa z dnia 30 maja 2000 r. miały na celu umożliwienie ?przejęcia? zamówienia publicznego przez podmiot nieuprawniony, z obejściem rygorów ustawowych.
Przepis art. 12a uzp ma charakter bezwzględnie obowiązujący, nie może być zatem ?korygowany? wolą stron. W doktrynie i judykaturze podkreśla się, że mamy tu do czynienia z ograniczeniem zasady swobody umów wyrażonej w art. 353[1] kc (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 1999 r. III CKN 478/98 OSNC 2000/6 poz. 118, z dnia 28 czerwca 2000 r. IV CKN 70/2000 OSNC 2001/1 poz. 9 oraz z dnia 10 kwietnia 2003 r. III CKN 1320/2000 OSNC 2004/7-8 poz. 112). Wynika to z celu ustawy o zamówieniach publicznych, eksponującego interes publiczny, eliminującego sytuacje korupcjogenne, powódka nie może więc powoływać się na uzgodnienia zamawiającego i wykonawcy w przedmiocie ?cesji na nią praw i obowiązków wynikających z umowy z dnia 1 czerwca 1999 r.? , uzgodnienia te, wyrażone w § 1 ust. 2 lit. b umowy poprzetargowej, są bowiem nieważne ( art. 72 ust. 2 uzp). Nieważna jest również - jak trafnie stwierdził Sąd Apelacyjny - umowa z dnia 30 maja 2000 r., gdyż prowadzi do obejścia bezwzględnie obowiązującego przepisu art. 12a uzp ( art. 58 § 1 kc).
W kasacji zostały wyeksponowane argumenty na rzecz ?uratowania? - na potrzeby tego procesu - przelewu wierzytelności ( art. 509 kc). Istotnie, przeniesienie praw i obowiązków wynikających z umowy z dnia 1 czerwca 1999 r. na rzecz powódki, za jej zgodą (por. § 1 i 2 umowy z dnia 30 maja 2000 r.), wskazuje na przelew wierzytelności i przejęcie długu. Nietrafnie jednak skarżąca uważa, że przelew w opisanej sytuacji może być skuteczny. Istotne znaczenie ma tu charakter przelewu wierzytelności, będącego jednoznacznie czynnością kauzalną. Przeniesienie wierzytelności ma zawsze swoją przyczynę w innej czynności prawnej, niezależnie od tego, czy przybiera postać umowy zobowiązującej ze skutkiem rozporządzającym ( art. 510 § 1 kc), czy też ma charakter umowy często rozporządzającej (art. 510 § 2 kc). Gdy umowa o przeniesienie wierzytelności jest ściśle związana z umową zobowiązującą do przeniesienia, tworzy z nią jedną całość i dzieli jej losy. Nieważność umowy zobowiązującej powoduje nieważność cesji. Podobne uzależnienie przelewu od czynności kauzalnej występuje w sytuacji określonej w art. 510 § 2 kc.
Zasadnie Sąd Apelacyjny uznał, że umowa z dnia 30 maja 2000 r. miała zapewnić powódce wejście w prawa wykonawcy, przy zastosowaniu instytucji przelewu wierzytelności i przejęcia długu. W konsekwencji w umowie tej ucieleśnił się skutek zobowiązująco-rozporządzający (art. 510 § 1 kc). Następstwem nieważności tej umowy jest nieważność cesji i niemożność korzystania przez powódkę z uprawnień mogących wynikać z przelewu.
Zaskarżony wyrok jest zatem trafny, dlatego należało oddalić kasację i orzec o kosztach postępowania kasacyjnego (art. 393[12] kpc oraz art. 98 i 108 § 1 kpc).
969 2010-06-23 10:54:56
Odp: zmiana formy prawnej wykonawcy. (13 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
Prawo Zamówień Publicznych. Komentarz Wydanie trzecie pod red. Tomasza Czajkowskiego, UZP Warszawa 2007, str. 420 pkt 4
" Powstaje pytanie o dopuszczalność zmian podmiotowych wykonawców. Odpowiedź jest zależna od tego, czy zmiana strony umowy miałaby się wiązać z sukcesją uniwersalną, w wyniku której prawa przysługujące jednemu podmiotowi przechodzą na inny podmiot w wyniku zdarzenia prawnego, czy z sukcesją singularną, której konsekwencją jest nabycie określonego prawa podmiotowego. W przypadku sukcesji uniwersalnej z mocy prawa zmienia się umowa wykonawcy....." . I dalej:
" ..... Pzp nie zawiera expresis verbis zakazu dokonywania zmian podmiotowych po stronie wykonawców. Należy jednak uznać, że zmiana wykonawcy, dokonana nawet za zgodą zamawiającego, będzie czynnością mającą na celu obejście ustawy, a jako taka, z mocy art. 58 Kc będzie nieważna. Wynika to z faktu, iż celem Pzp jest zapewnienie, że podmioty będące zamawiającymi wydatkują środki zgodnie z przewidzianymi, obiektywnymi i konkurencyjnymi procedurami, w tym zgodnie z procedurą badania przyszłego kontrahenta...."
To wybrane fragmenty z Komentarza, który jest dostępny na stronie internetowej UZP.
Z pierwszego fragmentu przytoczonego Komentarza wynika, że zamawiający winien sprawdzić, czy zmiana wykonawcy następuje w ramach sukcesji uniwersalnej czy w ramach sukcesji singularnej. Jeżeli w ramach sukcesji uniwersalnej, to nie ma problemu - zmiana jest dopuszczalna z mocy prawa.
Polecam jednak konsultacje z radcą prawnym.
970 2010-06-22 10:12:28
Odp: Podwykonawca solidarna odpowiedzialność (11 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
Oto jeden z przykladów zapisów umowy:
1. Za roboty wykonane przez podwykonawców płatności realizować będzie wykonawca.
2. Zamawiający zapłaci wykonawcy za powyższe roboty po przedstawieniu przez niego prawidłowo wystawionej faktury z dołączonymi następującymi dokumentami:
a) protokołem odbioru wykonanych robót, odebranych przez zamawiającego,
sporządzonym przy udziale wykonawcy i podwykonawcy, a określającym
zakres rzeczowy wykonanych robót wynikający z umowy,
b) pisemnym oświadczeniem podwykonawcy, wystawionym najpóźniej w dacie
wystawienia faktury przez wykonawcę o otrzymaniu kwot należnych mu z
tytułu umowy z wykonawcą.
3. Zamawiającemu przysługuje prawo do zatrzymania części wynagrodzenia umownego wykonawcy ze złożonej przez niego faktury w części odpowiadającej wartości wykonanych przez podwykonawcę robót, w przypadku niedostarczenia oświadczeń, o których mowa w ust.2 lit. b).
4. Jeżeli z oświadczenia wynikać będzie, że wykonawca zapłacił podwykonawcy tylko część przysługujących mu należności, zamawiającemu przysługuje prawo do zatrzymania wynagrodzenia umownego wykonawcy ze złożonej przez niego faktury w części odpowiadającej wartości wykonanych przez podwykonawcę robót.
5. Jeżeli wykonawca nie złoży oświadczeń podwykonawcy w rozliczeniu w całości wynagrodzenia umownego, wówczas zamawiającemu przysługuje prawo potrącenia kwoty w wysokości należnego podwykonawcy wynagrodzenia.
6. Termin zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy za wykonane roboty nie może być późniejszy niż termin zapłaty wykonawcy przez zamawiającego za te roboty określony w niniejszej umowie.
7. W przypadku zwłoki wykonawcy w zapłacie należności podwykonawcy, podwykonawca w ciągu 3 dni po upływie terminu wymagalności płatności zobowiązany jest do pisemnego powiadomienia zamawiającego o zwłoce w zapłacie pod rygorem utraty prawa do żądania zapłaty należności od zamawiającego.
8. Termin 3 dni dla zawiadomienia zamawiającego uważa się za spełniony, jeżeli do godz. 14.00 trzeciego dnia zamawiający miał możliwość zapoznać się z zawiadomieniem. Niedziele, święta i soboty nie wchodzą w skład 3 ? dniowego terminu. Nadanie listem poleconym zawiadomienia nie stanowi zawiadomienia w rozumieniu niniejszego ustępu.
9. Wszelkie koszty, w tym odsetki za zwłokę, które w związku z brakiem terminowej zapłaty na rzecz podwykonawcy poniesie zamawiający, obciążają wykonawcę.
10. Wykonawcy nie przysługuje prawo do przedłużenia terminu wykonania przedmiotu umowy, powołując się na okoliczność wstrzymania płatności należności przez zamawiającego z powodów określonych w ust. 3.
971 2010-06-22 10:06:02
Odp: Podwykonawca solidarna odpowiedzialność (11 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
Trzeba się odpowiednio zabezpieczyć odpowiednimi zapisami w umowie
972 2010-06-22 06:57:39
Odp: Czy tak można (2 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Oczywiście, że tak. Jest to nowe postępowanie o zamówienie publiczne.
973 2010-06-22 06:37:36
Odp: Jak liczycie termin (5 odpowiedzi, napisanych Zakres stosowania ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Tak jak Marcel.
974 2010-06-22 06:33:58
Odp: Podwykonawca solidarna odpowiedzialność (11 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
Ale Twój inspektor nadzoru wiedział (chociażby wpisem do dziennika budowy), czy przekazując określone uwagi do wykonywanych robót przez podwykonawcę a czynił to w obecności osób trzecich.
975 2010-06-22 06:25:35
Odp: Podwykonawca solidarna odpowiedzialność (11 odpowiedzi, napisanych Umowy w zamówieniach publicznych)
Sentencja kolejnego wyroku Sądu Najwyższego:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna
z dnia 3 października 2008 r.
I CSK 123/2008
Zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą może być wyrażona w każdy sposób bez konieczności przedstawienia inwestorowi umowy z podwykonawcą lub jej projektu z odpowiednią dokumentacją