opis zamówienia

Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego we współpracy z Federacją Konsumentów przeprowadziło test płynów do ręcznego mycia naczyń.

Zmywanie naczyń kuchennych i stołowych należy do najbardziej uciążliwych i pracochłonnych prac wykonywanych, przynajmniej raz dziennie, w każdym domu. Obliczono, że w czteroosobowej rodzinie zmywa się w ciągu jednego roku stertę naczyń złożoną z około 18 tys. sztuk noży, widelców, łyżek i łyżeczek, ok. 13 tys. sztuk talerzy, ok. 6 tys. sztuk filiżanek i szklanek oraz ok. 3 tys. sztuk innych naczyń.

Do zmywania naczyń przywiązuje się dużą wagę, ponieważ od dobrze umytych naczyń oraz higieny sporządzania posiłków zależy w dużym stopniu zdrowie domowników. Niedokładnie umyte naczynia stwarzają bowiem doskonałe warunki do rozmnażania bakterii, które mogą wywoływać różnego rodzaju zaburzenia pokarmowe (biegunki, zatrucia pokarmowe itp.).

Drobnoustroje, pozostające na niedomytych naczyniach, powodują również psucie się przechowywanej w nich żywności. Wybór sposobu zmywania ? tylko w gorącej wodzie, czyszczenie ostrą szmatką czy z użyciem płynu do mycia naczyń ? zależy od nas, najważniejsze, by naczynia były ostatecznie czyste. W wielu gospodarstwach domowych powszechnie używa się płynów do zmywania, dlatego warto im się przyjrzeć. Ich asortyment jest bardzo duży. Różnią się one nie tylko nazwami handlowymi, ale również stężeniem detergentu (koncentracją), zapachem, barwą, zalecanym dozowaniem, rodzajem opakowania i ceną.

Czym zatem kierować się przy ich wyborze?

Z użytkowego punktu widzenia niewątpliwie najważniejsza cechą jest zawsze efektywność ich działania, czyli zdolność usuwania zabrudzeń z naczyń, ale praktycznie można ją ocenić dopiero w trakcie stosowania (po zakupie). Ważne jest również stężenie detergentów w płynie, czyli jego koncentracja. Informacja o tym, czy płyn jest skoncentrowany czy tylko zagęszczony podawana jest przez producenta na opakowaniu. Płyny skoncentrowane są co prawda droższe, ale rekompensuje to ich większa wydajność i mniejsza uciążliwość dla naturalnego środowiska, gdyż mniej opakowań po zużyciu płynu trafia do naszych śmietników.

Z użytkowego punktu widzenia istotne znaczenie ma również zdolność emulgowania tłuszczów w kąpieli myjącej, własności pianotwórcze oraz oddziaływanie kąpieli myjącej na skórę rąk. Zdolność emulgowania tłuszczów w kąpieli ułatwia ich usuwanie z naczyń oraz zapobiega osadzaniu się tłustych składników zabrudzeń na ściankach komory zlewozmywaka i rękach podczas zmywania. Piana utrzymująca się podczas mycia naczyń w kąpieli myjącej jest przez większość użytkowników utożsamiana z dobrym działaniem myjącym, sygnalizuje również po jej zaniku konieczność wymiany już ?zużytej? kąpieli na nową. Przy ręcznym zmywaniu naczyń nieuchronny jest kontakt kąpieli myjącej ze skórą rąk. Składniki płynów do ręcznego mycia naczyń nie mogą więc drażnić i uczulać. Z tego też względu istotne jest oddziaływanie płynu na skórę rąk.

Zapach i barwa płynu nie mają wpływu na zdolność usuwania zabrudzeń i w tym przypadku konsumenci przy wyborze płynu kierują się indywidualnymi, subiektywnymi upodobaniami. Ważnym czynnikiem przy wyborze płynu jest jego opakowanie, które powinno być funkcjonalne i umożliwiać wygodne oraz łatwe dozowanie. Wygodniejsze w użyciu są niewątpliwie opakowania mniejsze (np. 250 i 500 gramów), przy większych opakowaniach utrudnione jest dozowanie płynu, kłopotliwe może być również ich przechowywanie.

Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego we współpracy z Federacją Konsumentów przeprowadziło test płynów do mycia naczyń, którego zbiorcze wyniki przedstawiono w tabeli. Kompleksowo przeprowadzone badania obejmowały ocenę wybranych cech fizykochemicznych, pozwalającą na wnioskowanie co do skuteczności działania płynów; badania aparaturowe, pozwalające na ocenę ich wpływu na skórę rąk, oraz badania użytkowe przeprowadzone metodą testu domowego w naturalnych warunkach stosowania płynów.

Selekcji grupy testującej dokonano na podstawie wyników ankiety wstępnej dotyczącej sposobu mycia ręcznego naczyń oraz kryteriów zakupu badanych produktów. Badanie wstępne przeprowadzono na grupie 50 osób. Większość badanych myje naczynia pod bieżącą wodą a płyn dozuje na myjkę (gąbkę, ściereczkę, szczotkę) ? 76% odpowiedzi. Pozostali (24%) zmywa naczynia w kąpieli wodnej. Również większość respondentów nie stosuje się do zaleceń określonych w ?sposobie mycia? podawanym na etykiecie (76% odpowiedzi). Większość ankietowanych nawet w przypadku koncentratów płynów, nie przestrzega zalecanych proporcji rozcieńczania.

Najczęściej zabrudzone naczynia zmywane są na bieżąco, po każdym użyciu, ale wiele osób także nie stosuje żadnej zasady w tym względzie. Tylko 1/3 ankietowanych używa rękawic ochronnych i blisko połowa pytanych stosuje kremy pielęgnacyjne do rąk po umyciu naczyń. Większość jednak nie ma zwyczaju pielęgnacji rąk ? kremowania ich. Kremu używa sporadycznie, w przypadku silnego uczucia wysuszenia skóry rąk.

Najczęstszym kryterium zakupu płynu jest jego marka lub sprawdzona w przeszłości jakość. Tylko co piąty ankietowany kieruje się ceną przy zakupie. Płyny do ręcznego mycia naczyń kupowane są najczęściej w supermarketach.

Do badań użytkowych celowo wybrano osoby o różnych nawykach mycia naczyń. Z badań wstępnych wynika, że większość z nas myje naczynia pod bieżącą wodą. Jest to sposób mniej ekonomiczny, ale szybszy, pozwalający na dozowanie płynu uwzględniając jego konsystencję, lepkość a także wielkość i rodzaj mytej powierzchni oraz oczywiście różną intensywność zabrudzenia.

Tabela wyników testu płynów do mycia naczyń (xls - 382k)

OMÓWIENIE TABELI

Czystość mikrobiologiczna płynów do mycia naczyń była podstawowym kryterium doboru próby do dalszych badań porównawczych. Wszystkie prezentowane w tabeli wyroby wykazywały posiew jałowy. Wprawdzie w Polsce nie ma obligatoryjnych wymagań dotyczących czystości mikrobiologicznej płynów do ręcznego mycia naczyń, ale uznano, że ze względu na bezpośredni kontakt umytych naczyń z żywnością, płyny powinny być jałowe.

W celu wstępnej selekcji wykonano badania czystości mikrobiologicznej wszystkich kupowanych płynów. Badania obejmowały ilościowe określenie obecności bakterii tlenowych, grzybów, zarodników pleśni oraz drobnoustrojów chorobotwórczych. Obecność drobnoustrojów stwierdzono w siedmiu wyrobach rynkowych. Płyny te nie podlegały dalszym badaniom.

Na podstawie kompleksowej analizy i porównania wyników badań fizykochemicznych można wnioskować o jakości i właściwościach użytkowych ? efektach mycia badanych płynów.

Zawartość suchej substancji organicznej jest miarą zawartości w płynie do mycia naczyń związków powierzchniowo czynnych. Ilość i rodzaj tych związków determinuje właściwości użytkowe, tj. zdolność usuwania zabrudzeń z mytych naczyń, także zdolność emulgowania tłuszczu. Zawartość tych związków oddziałuje jednak niekorzystnie na skórę rąk bezpośrednio podczas mycia. Najwyższą zawartością suchej substancji organicznej charakteryzuje się płyn o nazwie ?Morning Fresh?, który zgodnie z deklaracją producenta jest superkoncentratem. Uzyskane wyniki potwierdzają tę deklarację i dają podstawę do wnioskowania co do dobrych walorów użytkowych ? efektywności mycia. Także jako koncentrat deklarowany jest płyn o nazwie ?Zawsze Tanio?, produkowany dla Leader Price. Nie znajduje to jednak potwierdzenia w uzyskanych wynikach (ponad dwa razy mniej suchej substancji organicznej niż w płynie ?Morning Fresh?). Zawartość suchej substancji organicznej w tym płynie jest na poziomie innych badanych płynów (nie będących koncentratami). Najniższą zawartość suchej substancji organicznej stwierdzono w płynie ?Dosia?, również nie będącym koncentratem. Zawartość związków powierzchniowo czynnych w pozostałych płynach jest zbliżona, a ich właściwości użytkowe mogą być na podobnym poziomie.

Zdolność emulgowania tłuszczu to podstawowa niezbędna cecha preparatów do mycia naczyń. Z takim rodzajem zabrudzenia (tłuszczem) mamy najczęściej do czynienia w kuchni. Najwyższą skutecznością usuwania tłuszczu charakteryzuje się koncentrat ?Morning Fresh?, a także ?Ajax? i ?E?. Mniej skuteczne są ?Dosia?, ?Ludwik? i ?Pur? (mniejsze wartości zdolności emulgowania).

Odczyn pH kąpieli myjącej ma z punktu widzenia użytkowego istotne znaczenie - im bardziej alkaliczny (zasadowy, czyli wyższe pH), tym efekt zmywania lepszy. Z drugiej strony taki roztwór niekorzystnie oddziałuje na skórę rąk przy bezpośrednim kontakcie z kąpielą myjącą. Optymalny (ze względu na skórę) byłby odczyn pH zbliżony do pH skóry, tj. 5,5. Najłagodniejszym dla skóry okazał się płyn ?Frosch?.

Kompleksowo przeprowadzone badania aparaturowe potwierdzają niekorzystne oddziaływanie na skórę rąk detergentowych preparatów do mycia naczyń. Najłagodniejszy wpływ na skórę wykazał jedynie płyn o nazwie ?Frosch witaminowy?. Powierzchnia skóry pozostawała bez zmian, zachowując warstwę lipidową okrywającą skórę, dzięki czemu utrzymywało się uzyskane (poprzez moczenie) nawilżenie warstwy rogowej. Naskórek pozostawał nawodniony i spulchniony oraz pozornie uzyskano lepsze wyniki wyglądu skóry mającej kontakt z płynem myjącym. Nie wystąpiły niekorzystne objawy wysuszenia skóry (zmiana indeksu złuszczenia i powierzchnia zrogowaciałych komórek naskórka). W tym przypadku minus oznaczony w tabeli znakiem (-) oznacza poprawę parametrów skóry.

Wyniki badań potwierdziły deklarację producenta, że płyn posiada unikalną recepturę, witaminę B i E zawartą w kapsułkach, która ma pielęgnować i chronić przed wysuszeniem delikatną skórę rąk.

Najbardziej wyraźne i niekorzystne zmiany skóry rąk powodowały płyny: ?Morning Fresh?, ?Ludwik?, ?Carrefour? i ?Cif?. Naruszały one (wymywały) ochronną warstwę lipidową skóry, na skutek czego następowało szybsze odparowanie wody z naskórka, powodując jego wysuszenie i wzmożenie procesu złuszczania się skóry. Potwierdzają to uzyskane w badaniu wyższe wartości: zmian powierzchni skóry, zmian indeksu złuszczania i całkowitej powierzchni zrogowaciałych komórek naskórka ? korneocytów.

Wyniki badań użytkowych uzyskane zostały w teście domowym i w zasadzie potwierdzają wnioski z analizy cech fizykochemicznych i badań aparaturowych. Należy jednak pamiętać, o czym pisaliśmy wcześniej, że większość respondentów nie stosuje się do zaleceń określonych w ?sposobie mycia? podawanym na etykiecie (76% odpowiedzi). Większość ankietowanych nawet w przypadku koncentratów płynów, nie przestrzega zalecanych proporcji rozcieńczania, więc może być tak, że używane są i oceniane podobne ilości płynu przy jego różnej koncentracji. Uśrednione wyniki ocen skuteczności usuwania zabrudzeń z naczyń szklanych, porcelanowych, kuchennych oraz sztućców są najwyższe dla płynu ?Morning Fresh?, który jest koncentratem o najwyższej zawartości suchej substancji organicznej ? ocena zbliżona do bardzo dobrej, i najniższe dla płynu ?Dosia? ? ocena zbliżona do dobrej (w skali punktowej od 1 ? najniższa do 5 ? najwyższa ocena). Testujący (probanci) wysoko ocenili także płyny: ?Cif?, ?Ajax? i ?Pur? (4,4 ? 4,5 pkt). Zasadniczo wszystkie badane płyny wysuszały skórę rąk zdaniem probantów, choć najlepiej pod tym względem oceniono płyn ?Frosch witaminowy? (ponad połowa wskazań, że płyn nie wysuszał skóry rąk, a skóra nie wymagała natłuszczenia).

Wydajność płynów stosowanych zgodnie z zaleceniem producenta (1 łyżeczka na 5l wody ? instrukcja może być czasem zamieszczona w formie graficznej) ? oceniono jako bardzo dobrą dla koncentratu ?Morning Fresh? i jako dobrą dla płynów ?Cif?, ?Frosch?, ?Ludwik?. Wydajność pozostałych płynów oceniono jako przeciętną, przy czym najniższą ocenę tej cechy uzyskał płyn ?Dosia? (wg liczby wskazań użytkowników ? probantów).

Inne cechy użytkowe:

Funkcjonalność opakowań, konsystencja płynów, zapach, własności pianotwórcze, łatwość spłukiwania pozostałości piany z umytych naczyń to cechy, które także podlegały ocenie probantów. Wszystkie te cechy zostały ocenione pozytywnie (wg liczby wskazań). Według testujących opakowania są estetyczne, wygodne i funkcjonalne a dozowanie płynu łatwe. Relatywnie najwyżej oceniono opakowania płynów ?Frosch?, ?E?, ?Ludwik?, ?Ajax? i ?Pur?. Konsystencję uznano za odpowiednią, przy czym najwyżej oceniono konsystencję płynu ?Ludwik?, a najniżej (jako ?zbyt rzadką?) płynu ?Dosia?.

Ocena zapachu kąpieli myjącej z użyciem badanych płynów była pozytywna, choć zróżnicowana. Większość testujących określiła zapach jako przyjemny. Najwyższe oceny zapachu i jego intensywność uzyskały płyny: ?Ajax?, ?Pur?, ?Morning Fresh? i ?Ludwik?.

Uznano, że płyny dobrze pienią się w kąpieli myjącej a wytworzona piana utrzymuje się w czasie zmywania. Spłukiwanie naczyń jest łatwe zdaniem testujących. Piana łatwo i szybko spłukuje się z mytych naczyń.

Przeprowadzono także ekspercką ocenę oznakowania pod względem obligatoryjnych wymogów prawnych, jak i informacji ważnych dla użytkownika. Znakowanie oceniono pozytywnie, uwzględniając treść, czytelność i kompletność informacji.

Biorąc pod uwagę zdolności myjące płynów, najwyższą ocenę ogólną (bardzo dobrą) uzyskał płyn ?Morning Fresh?, a jako więcej niż dobre oceniono: ?Cif?, ?Ajax? i ?Pur?. Najniżej sklasyfikowano płyn ?Dosia?, ale ocena zbliżona jest do dobrej. Pod względem oddziaływania na skórę rąk najłagodniejszym płynem okazał się płyn ?Frosch witaminowy?, który również oceniono jako dobry pod względem efektywności mycia.

Ceny badanych płynów są zróżnicowane (wahają się w granicach od 1,69 zł. do 7,70 zł/500 ml). Najdroższy płyn ?Frosch witaminowy? oceniono jako dobry pod względem skuteczności usuwania zabrudzeń i najlepszy w grupie pod względem oddziaływania na skórę rąk (najłagodniejszy). Najlepiej pod względem efektów zmywania i wydajności oceniono koncentrat ?Morning Fresh? (drugi pod względem wysokości ceny). Jako dobre pod względem efektów mycia oceniono również płyny najtańsze.

Test wykonano z środków finansowych Unii Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

  ?Niniejszy dokument został opublikowany dzięki pomocy finansowej Unii Europejskiej. Za treść dokumentu odpowiada Polskie Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają w żadnym razie oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej?.

Bardzo ciekawy i wyczerpujący referat

Możecie.